ترجمه: خدايا درود بر محمد و آل او فرست و قرآن را در تاريكيهاى شبهاى تيره مونس ما كن و آن را پاسدار ما گردان كه از نيرنگ شيطان و وسوسهى او ما را نگاهدارد و پاى ما را از رفتن به سوى معاصى بربندد و زبان ما را از بيهودهگوئى بىگزند و آسيب گنگ گرداند و اعضاى تن ما را از گناهان باز دارد و آنچه را كه پردهى غفلت درنورديده از ديدهى اعتبار او پنهان كرده است بگشايد تا دلهاى عجايب آن را نيك دريابد، و امثال عتابآميز آن كه كوههاى سخت از حمل آن عاجزند در دل ما نشيند.
شرح:
اللهم اجعل القرآن لنا من نزغات الشيطان حارسا:
يا رب، انك خلقتنا و اودعت فينا الاحساس بالوحشه فى ظلمات الليل، لان الليل يحجب عن عيوننا وضوح الرويا للاشياء، و يزحف على حياتنا فيغلق عنها نافذه الضياء، و يدفع بالاشباح فى حركتها فى قلق الروح الى داخل عقولنا، فنشعر بوحشه الكون فى ذعر الجسد و رعب الروح، فنبحث عن الانس الجسدى فيمن نلتقيه، و نتطلع الى انس الروح فى ابتهالاتنا الروحيه اليك، و نحن هنا- يا رب- ننفتح على استيحاء القرآن فى كلماتك، لنلتقى بك فى حديثك الالهى، المملوء بالحنان، الفياض بالرحمه، المنفتح على الوعى، فنانس به لاننا نلتقيك فى ايحاءاته و نستلهمك فى مواعظه و نصائحه، فتذهب عن نفوسنا كل آثار الوحشه، و كيف يستوحش من كنت انيسه، و كيف يخاف من كنت راعيه؟..
اللهم اجعل القرآن فى حديث الليل السمير الذى يرفع عنا وحشه الظلام لانه يفتح فى قلوبنا نور الفرح الروحى، فان انس الروح يمنح الجسد فى خلجاته و احاسيسه معنى السرور، و احرسنا- يا رب- من نزغات الشيطان الذى يستغل نوازع الغرائز ليثير فينا الاحاسيس الشريره و الوساوس الخبيثه من خلال عناصر الاثاره فى حركه الواقع المعاش، و اجعل القرآن الحارس الذى يحرس عقولنا من كل دسائسه و حبائله و خدعه و غروره، لان اشراقه الحق فى داخله تمنع ذلك كله، لان الشيطان ينفذ الى الانسان من خلال سيطره الغفله عن وجدانه، و للقرآن دوره الكبير فى تفجير اليقظه التى تفتح للانسان القارىء له المتامل فى آياته كل افق لكل القضايا المعقده و الاشكالات المبهمه، من اجل توضيح المشكل و حل المعقد، و هذا ما اوضحه الامام على اميرالمومنين (ع)- كما فى الكافى-: «البيت الذى يقراء فيه القرآن و يذكر الله عز و جل فيه تكثر بركته و تحضره الملائكه و تهجره الشياطين»، لان قراءه القرآن تمثل حضور الله فى عقل البيت و قلبه و حركته فى معنى الانسان فيه.
و للقرآن دوره الوعظى، فى مواعظه التى تنفذ الى اعماق الروح و تلامس شعور القلب، و تدفع الجسد- من خلال كل موثراتها فى الوجدان- الى المزيد من الانضباط فى خط التقوى الذى يحرك خطوات الانسان نحو الجنه، بالرغبه فيها و الشوق اليها، و يبعدها عن النار، بالخوف منها و النفور منها، و يحبسها- فى هذا الاتجاه- عن الانتقال الى المعاصى التى تودى الى غضب الله و سخطه.
اللهم انا نبتهل اليك ان تجعلنا ممن تنفذ مواعظ القرآن و نصائحه الى عقولهم و قلوبهم، لتترك تاثيراتها فى حياتهم فى الابتعاد عن خط الانحراف فى معصيه الله فى اوامره و نواهيه، سواء فى كلماتنا التى قد تخوض فى الباطل و تتنكر للحق و تفيض فى مفردات الضلال، او فى ممارساتنا فى اعضائنا للاثام العمليه، لنحصل من خلال توفيقك على اخراس الالسنه عن الباطل كله و عن زجر الجسد عن نوازع الشر فى داخله.
و وجهنا- يا رب- فى حركه عقولنا و قلوبنا- الى مواقع اليقظه التى تنفتح بنا على العبره فى خط الفكره، و على الدرس فى ساحه التجربه، و ابعدنا- بالقرآن- عن كل اجواء الغفله التى تبتعد بنا عن وعى الحق فى آفاقك، لنصل- من خلال ذلك- بقلوبنا الى فهم اسراراه العجيبه و زواجر امثاله المتنوعه فى مواردها و مصادرها و ايحاءاتها التى لا تطيقها الجبال فى صلابتها و امتدادها و قوتها، فكيف بالانسان الضعيف الذى لا يملك ايه قوه فى معنى الجسد؟...
و قد جاء فى بعض الاحاديث: «القرآن هدى من الضلاله، و تبيان من العمى، و استقاله من العثره، و نور من الظلمه، و ضياء من الاحداث، و عصمه من الهلكه، و رشد من الغوايه، و بيان من الفتن، و بلاغ من الدنيا الى آلاخره، فيه كمال دينكم، و ما عدل احد عن القرآن الا الى النار».
و قد جاء- فى الكافى- ان الامام السجاد قال: «آيات القرآن خزائن، فكلما فتحت خزانه ينبغى لك ان تنظر ما فيها».
و هكذا نجد كيف ينفتح بنا الدعاء على القرآن فى آفاق العبره و اليقظه و الوعى و عجائب الفكر و زواجر القلب، فهو الامر الزاجر.
احاديث مرتبط:
قرآن بهار دلها و مونس در شب.
قال اميرالمؤمنين عليهالسلام: تعلموا القرآن فانه احسن الحديث، و تفقهوا فيه فانه ربيع القلوب. (قرآن را فرا بگيريد كه نيكوترين گفتار است، و آن را بفهميد كه بهار دلهاست.) القرآن الكريم فى احاديث الرسول و اهلبيته، ص 77-76
شگفتيهاى پايانناپذير قرآن.
قال رسولالله صلى الله عليه و آله: «لا تنقضى عجائبه».
بحارالانوار، ج 92، ص 182، ح 18
فوائد امثال قرآن و سفارش به توجه و تفكر در آنها.
روى عن الصادق عليهالسلام انه قال: امثال القرآن لها فوائد فانعموا النظر و تفكروا فى معانيها و لا تمروا بها.
الكافى، ج 1، ص 600
آيات مرتبط:
القا شدن انديشههاى بد به قلوب مردم:
الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ (كه در درون سينهى انسانها وسوسه مىكند،) قرآن كريم، سوره مباركه الناس (114)، آيه 5.
شيطان، القاكننده انديشههاى بد:
فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطانُ قالَ يا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْكٍ لا يَبْلى (پس شيطان او را وسوسه كرد، گفت: «اى آدم، آيا تو را به درخت جاودانگى و ملكى كه زايل نمىشود، راه نمايم؟») قرآن كريم، سوره مباركه طه (20)، آيه 120.
منت گذاشتن بر بندگان، به واسطه آوردن امثال در قرآن:
وَ سَكَنْتُمْ فِي مَساكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ وَ تَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنا بِهِمْ وَ ضَرَبْنا لَكُمُ الْأَمْثالَ (و در سراهاى كسانى كه بر خود ستم روا داشتند سكونت گزيديد، و براى شما آشكار گرديد كه با آنان چگونه معامله كرديم، و مثلها براى شما زديم.») قرآن كريم، سوره مباركه ابراهيم (14)، آيه 45.
فقط عالمان در امثال قرآن به خرد مىانديشند:
وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ وَ ما يَعْقِلُها إِلاَّ الْعالِمُونَ (و اين مثلها را براى مردم مىزنيم و[لى] جز دانشوران آنها را درنيابند.) قرآن كريم، سوره مباركه العنكبوت (29)، آيه 43.
حكمت آمدن امثال در قرآن:
وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِي هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (و در اين قرآن از هر گونه مَثَلى براى مردم آورديم، باشد كه آنان پند گيرند.) قرآن كريم، سوره مباركه الزمر (39)، آيه 27.
كوهها، ناتوان از تحمل سنگينى بار قرآن:
لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (اگر اين قرآن را بر كوهى فرومىفرستاديم، يقيناً آن [كوه] را از بيم خدا فروتن [و] از هم پاشيده مىديدى. و اين مَثَلها را براى مردم مىزنيم، باشد كه آنان بينديشند.) قرآن كريم، سوره مباركه الحشر (59)، آيه 21.