مرکز پاسخگويي: دفتر تبليغات اسلامي
گروه: امامت و تشيع
موضوع اصلي: امام سجاد (ع)
موضوع فرعي: نام فرزند امام سجاد
يكي از فرزندان امام سجادعليهالسلام نامش "عمر" بود. چرا حضرت نام فرزندش را عمر گذاشت؟


پاسخ:
در زمره نامهاي فرزندان امامان معصومعليهمالسلام نامهاي خلفا، همانند نام عمر به چشم ميخورد و از جمله آن ابوبكر بن علي بن ابي طالب را ذكر كردهاند كه در كربلا به شهادت نايل آمد. نيز افراد زير:
عمر بن علي بن ابي طالب عليهالسلام از شهداي كربلا
عمر بن حسن بن عليعليهالسلام از شهداي كربلا
عمر بن حسين بن علي عليهالسلام از شهداي كربلا
عثمان بن علي بن ابي طالب عليهالسلام از شهيدان كربلا
و عمر بن علي بن حسين بن عليعليهالسلام كه امام سجادعليهالسلام فرزندش را "عمر" نامگذاري نمود.

اين نامگذاريها اشكالي ندارد. نه حاكي از تأييد خلفا است و نه چيز ديگر، چرا كه نامگذاري در هر اجتماعي، بسته به فرهنگ و سنت آن است. عربها براي خود يكسري نامهاي متداول داشتهاند كه بعضاً "عَلَم" بوده و معناي خاصي نداشته و بعضي از آنها معنا داشته مانند معاويه و حارث كه مربوط به فرهنگ آن زمان جامعه بوده است، كه از جمله آن: ابوبكر، عثمان، عمر، معاويه، عمر، يزيد و.... ميباشد اين اسامي در فرهنگ زمان امامان پيشين مطلوب و مرسوم بود و امروز هم در بسياري از كشورها و مناطق عرب نشين، اين اسمها مورد پسند مردم است و مردم فرزندانشان را بدين گونه نامگذاري ميكنند.

امامان عليهمالسلام نيز طبق فرهنگ و سنت متداول زمان خويش براي فرزندانشان اسامي ميناميدند. نه
نامگذارياساي عمر، عثمان و معاويه دليل بر خوبي و تأييد خليفه دوم و سوم و معاوية بن ابي سفيان است. و نه اين اسمها را بر فرزندان خود نگذاشتن دليل بر بدي و نشانه عدم تأييد، ليكن بعد از حادثه كربلا و ستمهاي
خلفا و بني اميه، فاصله فرهنگي بين شيعه و سني روز به روز بيشتر گرديد و رفته رفته در فرهنگ شيعه يك سري اسمها رواج يافت و يك سري اسمها از رونق افتاد. شيعيان در قرن دوم به بعد كوشيدند با نامگذاري فرزندان خويش به نامهاي پيامبر و اهل بيت و صحابه باوفايشان، به نوعي در پي زنده كردن ارزشها برآيند. اين فرهنگ برگرفته از رهنمودهاي امامانعليهمالسلام ميباشد. برعكس آناني كه چهرههاي بارز دشمني با پيامبرعليهمالسلام و اهل بيت مكرمشان بودند، همانند ابوسفيان، معاويه و... نامهاي آنان در اسم گذاريهاي شيعيان از رونق افتاد و كم كم متروك شد. اين سخن مربوط به قرنهاي بعدي است.
اگر در بين اسامي فرزندان امامانعليهمالسلام دقت شود، همين فرهنگ در بين امامان متأخر به چشم ميخورد؛ يعني اگر چند امام پيشين اسم هايي كه بعداً در فرهنگ متروك شد، براي فرزندان خويش گذاشتند، چنين نامگذاري در فرزندان امامان متأخر وجود ندارد.
بنابراين اسم گذاريها برگرفته از فرهنگ اجتماعي است و در زمان امام سجادعليهالسلام اين امر؛ يعني نامگذاري به اسم عمر مذموم و متروك نبوده است.