الحمد لله الذي من علينا بمحمد نبيه صلي الله عليه و آله و سلم دون الامم الماضية و القرون السالفة بقدرته التي لا تعجز عن شي ء و ان عظم و لا يفوتها شي ء و ان لطف.

1 - 1. در اين فراز، مسنداليه واژه «الحمد» است كه با «ال» استغراق، همه گونه هاي نيايش هاي آدميان و كائنات و ذره ذره ي موجودات را شامل مي شود.

2 - 1. در آن كلمه «الله» با جمله اي توصيف مي شود كه واژه ي آغازينش «الذي» است و كلمه موصول در پايگاه مسنداليه، مبين تشويق و تفخيم مسنداليه است، چنان كه در كتب بلاغت، يكي از خصوصيات موصول در اين مقام، بيانگر شگفتي و عظمت است مانند بيت زير:



ان الذي سمك السماء بني لنا

بيتا دعائمه اعز و أطول [1] .



3 - 1. پس از القاي اين تعظيم و تفخيم، جمله صله ي آن، به بركت آراستگي به تعبير كلمه ي مبارك «من علينا بمحمد نبيه صلي الله عليه و آله و سلم» زيور يافته و از آيه شريفه ي: «لقد من الله علي المؤمنين اذ بعث فيهم رسولا من أنفسهم يتلو عليهم آياته و...» [2] فروغ بلاغت قرآني يافته است.

4 - 1. در همين فراز، عبارت «صلي الله عليه و آله» كه جمله ي دعايي است، مأخذ قرآني دارد: (ان الله و ملائكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما.) [3] .

5 - 1. در عبارت «دون الأمم الماضية و القرون السالفة»استثنا و حصري ايفاد مي شود كه خود برگرفته از آيه ياد شده (آل عمران، 164) است و ديگر امم در روزگاران سلف، از برانگيخته شدن رسولي چنين خاتم و اشرف مخلوقات بني آدم كه ما را به باران گونه نعمت هاي الهي شستشو داده، محروم بوده اند. بنابراين كلمه «الحمد» آغازين، وسعت و گستردگي تابش نعمت بعثت نيايش نويد داده است.

6 - 1. در عبارت: «بقدرته التي لا تعجز...» قدرت خدا آن چنان بي كران است كه بزرگ ترين قدرت ها پش او ناچيز است و ناديدني ترين و ناچيزترين كارها از نظر او پنهان نيست، جمع اين تضادها و طباق ها چقدر حيرت افزا است.