بازگشت

وضعيت انتصاب دعاهاي صحيفه به امام سجاد


در مورد وضعيت انتصاب دعاهاي صحيفه به امام چهارم (ع) بايد گفت كه شيخ مفيد (ره) صدور ادعيه و مواعظ فراواني از امام چهارم (ع) را مورد تصريح قرار داده است. در شرح حال آن حضرت نوشته اند:

«فقهاي عام روايات زيادي از آن حضرت نقل كرده اند و مطالب مشهوري از موضع دعا، فضائل قرآن، حلال و حرام، دانش روزها كه از آن سرور حفظ شده است كه مجال ذكر آن نيست.» [1] .

بايد اذعان كرد كه زيبايي كلام و موسيقي خاص آن از يك طرف و عمق و عظمت مضامين آن از طرف ديگر، باعث شده است كساني كه آشنا به ظرافت هاي كلام و عارف به روابط انسان با خدا هستند، اين صحيفه را متعلق به معصوم بدانند و اساسا فصاحت و بلاغت صحيفه حاكي از آن است كه نمي تواند كلام غير معصوم باشد. چنانكه طنطاوي مفسر قرآن كريم وقتي كه آيت الله مرعشي (ره) صحيفه سجاديه را به عنوان هديه برايش ارسال مي كند مي گويد، «اين كتاب را فوق كتاب مخلوق و دون كلام خالق ديدم.»

همچنين سيد محسن امين (ره) فصاحت و بلاغت و اسلوب اين صحيفه را دلايلي بر صدور آن از امام معصوم (ع) دانسته و مي گويد:

«بايد يادآوري كرد كه آنچه اساس توجه و اهتمام بزرگان شيعه را در قرون اخير به صحيفه جلب كرده است در درجه نخست مسأله سند يا كيفيت اسناد آن به امام چهارم (ع) نيست، بلكه فصاحت و بلاغت ادعيه صحيفه به همراه مضامين عالي اخلاقي، عرفاني و تربيتي آن موجب شده است تا نتيجه بگيرند كه صدور اين عبارات جز از معصوم متصور نيست.» [2] .

بنابراين بايد گفت كه صحيفه سجاديه هرگز به جرح و تعديل روات نياز ندارد. بلكه با توجه به زيبايي و انشاي كلام و سبك متين و موسيقي خاص آن از يك طرف و بلاغت و فصاحت و اسلوب اين صحيفه و عمق و عظمت مفاهيم و مضامين آن از نظر سياسي و تربيتي و همچنين اعجاز بيان آن بايد اذعان كرد كه اين ادعيه و اين كلام بايستي از كسي صادر شده باشد كه متصل به منبع وحي است. همچنين كسي جز امامان معصوم (ع) قادر به بيان چنين جملات و سخنان فصيح و بليغ و در عين حال بسيار پرمعنايي نخواهد بود؛ لذا به طور يقين مي توان گفت كه صحيفه سجاديه كلام امام زين العابدين (ع) است و انتصاب آن به ايشان امري مسلم و قطعي است.


پاورقي

[1] شيخ مفيد؛ ارشاد / ص 259 - بيروت مؤسسه الاعلني للمطبوعات.

[2] سيد محسن امين؛ دارالمتعارف للمطبوعات / ج 1 / ص 51.