در سرآغاز اين نسخه، دست نوشته اي از ذوالفقار، نامي كه حضرت استاد آيةاللّه روضاتي (دامت بركاته) احتمال مي دهند، سيّد امير ذوالفقار رحمه الله- شاگرد مرحوم آقاحسين خوانساري رحمه الله- باشد، وجود دارد. وي در صفحه اوّل، خطاب به شاه سلطان حسين صفوي نوشته است:

هُو

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

بعرض اقدس ميرساند اخلص فدويّين ذوالفقار كه صحايف غير مشهوره بسيار است مثل صحيفه تَلِّ عُكبري و صحيفه رُهَني و صحيفه ابن اُشناس بَزَّاز و صحيفه ابن شاذان و صحيفه ابن ادريس و صحيفه كفعمي و اين صحيفه، و اين صحيفه كامله بروايت حُسين بن اشكيب ثِقه نِقَه است كه مرويّ عنه محمّد بن عبد الوارث و در فهارس و كتب رجال شيعه او را توثيق نموده اند و از اصحاب امام عليّ نقيّ و امام حسن عسكريّ عليهماالسلم شمرده اند و ليكن نسخه آن درين زمان چون منحصر در فرد بود و تصحيفات كُليّه و جُزئيّه داشت، بعد از انعام و امعان نظر در مقابله بقدر مقدور تصحيح يافت. فَصَلَّي اللَّهُ عَلي مَنْ اُلْهِمَ بِها و ابائِه وَ اَبْنآئِهِ الطّيّبين الطَّاهِرينَ المعصُومين وَ خَلَّدَ اللَّهُ مُلْكَ مَنْ اَمَرَ بِكِتابَتِها لِرَسْم خَزانَتِهِ الْعامِرَة، امين ربّ العالمين.

سيّد امير ذوالفقار گلپايگاني داراي اجازه اي از طرف محقّق خوانساري در تاريخ هفدهم رمضان سال 1064 بوده كه محقّق در آن اجازه، او را بسيار ستوده و حتّي جامع المعقول و المنقول و حاوي الفروع و الاصولش خوانده است. [1] .

علاّمه مجلسي در شرح كتاب «من لا يحضره الفقيه» آورده است:

«روزي به مدرسه مولانا شيخ بهاءالدين عاملي (م 1030) وارد شدم. ديدم شيخ مشغول مقابله صحيفه سجّاديه است و طرف مقابله كه عبارت را مي خواند سيد صالح امير ذوالفقار گلپايگاني بود.» [2] .

شايد مقابله صورت گرفته بين همين روايت ابن اشكيب و روايت مشهوره بوده است.

در هر حال، اين نسخه روايتي از صحيفه است كه مي توان با احياي آن، بر باز شدن راه تحقيق بر كتب كهن، خصوصاً صحيفه مباركه سجّاديّه قدم برداشت.

نسخه مورد نظر داراي دويست و هفتاد و شش صفحه است و هر صفحه داراي نه سطر مي باشد. اين نسخه به صورت بسيار زيبا و با خطّ نسخ عالي نگاشته شده و همان گونه كه مرحوم ذوالفقار در نوشتار آغاز كتاب مشخص كرده، سعي بر تصحيح و انعام و امعان نظر در مقابله به قدر مقدور داشته است. اين سعي و كوشش او ستودني است، زيرا در بسياري از موارد، اختلافات آن نسخه كه روايت حسين بن اشكيب است را با روايت مشهوره، در كنار صفحات مشخص نموده است. (مانند صفحه 67 و صفحه 111 از نسخه خطّي.) در برخي موارد اضافات روايت مشهوره را نيز در بالاي كلمات نوشته است، هر چند اين كار به صورت كامل صورت نگرفته، ولي خود نشانگر همّت نگارنده مي باشد. مانند (صفحه 30 كلمه «بَل» و صفحه 41 كلمه «فِي» از نسخه خطّي.) در بعضي از موارد كه روايت ابن اشكيب افزون بر كلمات روايت مشهوره بوده نيز با نوشتن حرف (في) بر بالاي كلمه افزون بر روايت مشهوره، آن را مشخص نموده است. (نظير صفحه 18 كلمه «لَنا» و صفحه 34 كلمه «وَقْتِ» از نسخه خطّي.) در برخي از موارد كه كلمه براي كاتب نامفهوم بوده، شكل كلمه را آورده است. (مانند صفحه 154 و صفحه 259 از نسخه خطّي.) و در مواردي كه جمله با معنيِ متفاوتي ارائه شده، هيچ دخل و تصرّفي ننموده، با كلمه «كذا» بر روي كلمه نشان داده كه امانت را حفظ نموده است. (مانند صفحه 29 كلمه «اِذا» و صفحه 145 كلمه «ذلِكَ» از نسخه خطّي.)

در نسخه خطّي اين روايت، صفحه 234 دعاي سي و هشتم، پس از جمله «وَ هَبْ لي صِدْقَ الْهِدايَةِ» علامتي مشابه عدد 9 گذارده و به برگه اي كه همراه نسخه است، ارجاع داده و تا پايان دعا در آن برگه آورده شده است. در صفحه 245 دعاي سي و نهم نيز پس از جمله «فَرِّغْ قَلْبي لِمَحَبَّتِكَ» همين علامت را گذارده و به برگه اي ديگر كه به همراه نسخه است، ارجاع داده شده. در آن برگه علاوه بر اتمام دعاي سي و نهم، دعاي چهلم را تا جمله «اِنْ وَكَلْتَني اِلي نَفْسي عَجَزْتُ عَنْها» ذكر كرده است. شايد نسخه اي كه كاتب از آن استنساخ مي كرده، فاقد دو برگه هاي يادشده بوده و كاتب ادامه دعاها را از روي نسخه مشهوره استنساخ كرده و جداگانه آورده است. شاهد اين مطلب آن كه اين برگه ها تقريباً هيچ اختلافي با نسخه مشهوره ندارند (به جز در سه مورد جزئي). و شاهد دوّم آن كه عنوان دعاي چهلم همان عنوان دعا، در صحيفه مشهوره است. (رجوع فرماييد به صفحه 165 و 166 از كتاب حاضر، براي مورد اوّل و صفحه 169-171 جهت مورد دوّم.)

مركز تحقيقات رايانه اي حوزه علميّه اصفهان- كه به امر رياست معظّم حوزه علميّه اصفهان مرجع عالي قدر حضرت آيةاللّه العظمي مظاهري (مدّ ظلّه العالي) به منظور نشر معارف نوراني اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام تأسيس گرديده است- تحقيق و طبع و نشر اين نسخه شريفه را در دستور كار خود قرار داد و اين جانب با دقّت نظر، اين نسخه از روايت ابن اشكيب را بررسي و موارد اختلاف آن را با نسخه مشهوره مشخص نموده، سپس تايپ دقيق كلمات از روي نسخه ابن اشكيب انجام و حتّي اعراب گذاري نيز بر طبق همان نسخه انجام شده است. آن دسته از كلمات كه در نسخه اصلي فاقد اعراب بود، بدون اعراب رها شده و بعضي از كلمات كه شكل آن توسّط كاتب كشيده شده بود نيز، به همان شكل نگاشته شده است. (مانند صفحه 129 و 163).

سپس به مقابله با روايت مشهوره پرداخته و با دقّت اين دو كتاب را با يكديگر مقابله نموده، آن دسته از كلمات كه با روايت مشهوره اختلاف داشت، مشخص و برخي از كلمات و يا عباراتي را كه در روايت مشهوره نسبت به روايت ابن اشكيب، وجود نداشت، در اين كتاب با علامت منفي در پاورقي ها مشخص گرديده. (مانند صفحه 68 و 117). و آن دسته از كلمات و عباراتي كه در روايت مشهوره افزون بر روايت ابن اشكيب بود، با علامت مثبت در پاورقي ها مشخص شده است. (مانند صفحه 76 و 114).

علاوه بر اين كه در پاورقي ها موارد متفاوت و نيز اضافات و برخي كمبودهاي روايت مشهوره نسبت به روايت ابن اشكيب مشخص شده، در متنِ نسخه ابن اشكيب نيز كلماتي كه متفاوت با مشهوره بوده و نيز كلماتي كه اين نسخه افزون بر مشهوره داشت، به صورت درشت تر و پررنگ تر، در متن مشخص گرديد. نيز كلماتي كه در اين روايت، يكي از حروف آن ها داراي دو اعراب بوده، به همان صورت در متن آورده شده است. (نظير صفحه 69 كلمه «عُِقْرِ» و صفحه 176 كلمه «اَِخْطاري»). در بعضي از موارد كه جملات به گمانْ نادرست مي رسيد، بدون دخل و تصرّفي در متنِ دعا، همان كلمه آورده شد و آن را با نماد دو ستاره در متن مشخص نموديم، و در پاورقي با كلمه «كذا» سعي در حفظ و امانت داري در روايت مذكور شده است. (مانند صفحه 70 و 152).

علائم نگارشيِ وارد شده در اين دعاها، تنها مورديست كه به جهت سهولت در تفهيم معنا، به متن اضافه شده و تطابقي با نسخه ابن اشكيب ندارد.

پس از آوردن كليّه دعاهاي موجود در روايت ابن اشكيب، دعاهايي كه در روايت مشهوره افزون بر اين روايت بود، آورده شد، و شماره اين دعاها، بر اساس شماره دعاهاي روايت مشهوره، آمده است. مانند دعاهاي سوم، چهارم، نوزدهم و سي و سوم از صحيفه مشهوره.

در انتهاي كتاب نيز كلّ نسخه خطيِ روايت ابن اشكيب، به صورت عكس آورده شد.

در كنار اين كارها، اين مركز دست به ابداعي نوين زده، با طراحي يك نرم افزار حاوي عكس هاي رنگي از اصل نسخه با امكان نمايش صفحه به صفحه و امكان نمايش دعاها بر اساس روايت حسين به اشكيب و روايت مشهوره و امكانات ديگر جهت پژوهشگران، امكان ملاحظه صفحات و پژوهش بر روي اين روايت را مهيّا نموده است. نرم افزار مذكور همراه با اين كتاب در اختيار علاقه مندان قرار مي گيرد.