عنوان دعا چنين است:

و كان من دعائه عليه السلام بعد الفراغ من صلوه الليل لنفسه في الاعتراف بالذنب، از دعاهاي امام (ع) است پس از به جا آوردن نماز شب در اعتراف به گناهان (به ما مي آموزد كه در آن هنگام چگونه به گناهان اعتراف كنيم).

محتواي دعا

امام (ع) در ابتداي دعا به مدح و ثناي خداوند و توصيف او مي پردازد و درسهايي را در زمينه ي توحيد و خداشناسي بيان مي كند. و به نكاتي اشاره مي فرمايد كه عبارتند از:

1- ملك و اقتدار الهي جاويدان و ازلي است.

2- خداوند جل جلاله قائم به ذات خويش است و در اداره ي جهان كسي با او شريك نيست.

3- عزت و عظمت و بزرگي از آن خداست.

4- انديشه ها در توصيف خدا حيران و سرگردان مانده است.

امام سجاد (ع) در بخشي از اين دعا مي فرمايد:

فهذا مقام العائذبك، پس اين جاي من، جاي پناه آورنده به تو است. و هذا مقام من استحيا لنفسه منك، و اين (جاي من) جاي كسي است كه درباره ي نفس خويش از تو شرمنده گشته (انسان بايد حال لازم براي دعا را پيدا كند و مقام و جايگاهش حقيقتا جايگاه نيايش كننده باشد).



[ صفحه 147]



سپس به ما مي آموزد كه در آن زمان، كه هنگام استجابت دعاست، چه چيزهايي را از خداوند درخواست كنيم:

1- آسان به دست آوردن روزي و رزق، و سهل علي رزقي، و روزيم را بر من آسان گردان.

2- قناعت داشتن، و ان تقنعني بتقديرك لي، و مرا به اندازه اي كه برايم تعيين فرموده اي قانع و خشنود نمايي.

3- راضي بودن به قسمت، و ان ترضيني بحصتي فيما قسمت لي، و به بهره ام در آنچه (روزي) من گردانيده اي خوشنودم فرمايي.

4- جسم و جان را در راه اطاعت خدا قرار دادن، و ان تجعل ما ذهب من جسمي و عمري في سبيل طاعتك، و آنچه از تن و عمرم به كار رفته در راه اطاعت و فرمانبرداريت قرار دهي. آنگاه در فراز ديگر دعا به توصيف عذاب الهي پرداخته و به ما مي آموزد كه از عذاب خدا به خدا پناه ببريم و درباره ي آتش دوزخ نكاتي را بيان مي فرمايد كه عبارتند از:

1- و من نار نورها ظلمه، آتشي كه نور آن تاريكي است.

2- و من نار ياكل بعضها بعض، و آتشي كه پاره اي از آن پاره ي ديگر را مي خورد.

3- و يصول بعضها علي بعض، و برخي از آن بر برخي حمله و يورش مي آورد.

4- و من نار تذر العظام رميما، و آتشي كه استخوانها را مي پوساند.

5- و تسقي اهلها حميما، و به ساكنين خود آب جوش مي دهد كه بياشامند.



[ صفحه 148]



6- و من نار لا تبقي علي من تضرع اليها، و از آتشي كه به هر كس كه به سوي او زاري كند مهرباني نمي نمايد.

7- و لا ترحم من استعطفها، و به كسي كه از او مهرباني طلبد رحم نمي كند.

8- تلقي سكانها باحر ما لديها من اليم النكال و شديد الوبال، ساكنين خود را با گرمترين عذاب و كيفر دردناك و گرفتاري سخت ملاقات مي كند.

9- و اعوذ بك من عقاربها الفاغره افواهها، و به تو پناه مي برم از عقربهاي او (جهنم) كه دهانهاشان گشوده است.

10- و حياتها الصالقه بانيابها، و از مارهاي آن كه با نيشهاشان مي زنند.

11- و شرابها الذي يقطع امعاء و افئده سكانها، و از نوشيدني آن (جهنم)، كه روده ها و دلهاي ساكنينش را پاره مي نمايد.

12- و ينزع قلوبهم، و دلهاي آنها را مي كند.

چنانكه ملاحظه مي كنيم، آتش قيامت، آتش ويژه اي است كه نه تنها بدنها و جسمهاي بدكاران را مي سوزاند كه بر دلهاي آنها نيز نفوذ كرده و آن را هم مي سوزاند و جسم و روح و ظاهر و باطن را مي سوزاند.



[ صفحه 149]