عنوان دعا چنين است:

و كان من دعائه عليه السلام في ذكر التوبه و طلبها، از دعاهاي امام (ع) در بيان توبه و بازگشت به سوي خداست.

محتواي دعا

پيش از اين نيز در بعضي دعاهاي گذشته، امام (ع) به مساله ي «توبه» اشاره كرده و شيوه درخواست توفيق بازگشت و توبه را بيان داشتند.

در اين دعا امام (ع) ابتدا به مدح و ثناي الهي پرداخته و به موضوعاتي درباره ي خداوند خالق هستي اشاره مي فرمايد كه عبارتند از:

1- همه انسانها از بيان وصف او عاجزند.

2- او اميد همه ي اميدواران است.

3- او پاداش نيكوكاران را تباه نمي سازد.

4- او منتهاي ترس عبادت كنندگان است.

5- او منتهاي بيم پرهيزكاران است.

و سپس در فراز ديگري از دعا به ما مي آموزد كه اين درخواستها را از خداوند داشته باشيم:

1- و القني بمغفرتك، و به آمرزش خود به من رو آور.

2- و ارفعني عن مصارع الذنوب، و مرا از لغزشگاههاي گناه حفظ فرما.



[ صفحه 144]



3- و استرني بسترك، و مرا در پرده ي (رحمت) خود بپوشان (بيامرز).

4- و ثبت في طاعتك نيتي، و نيت مرا در فرمانبري و اطاعتت پابرجا گردان.

5- و احكم في عبادتك بصيرتي، و بينايي و بصيرتم را در بندگيت استوار فرما.

6- و وفقني من الاعمال لما تغسل به دنس الخطايا عني، و مرا توفيق ده به كارهايي كه به وسيله ي آن چركي (آثار) گناهان را از من بشويي.

7- و توفني علي ملتك و مله نبيك محمد عليه السلام اذ توفيتني، و هنگام مرگ مرا بر دين خود و آئين پيامبرت محمد (ص) بميران.

آنگاه به تشريح توبه كه «ندامت و پشيماني» از «شرك و معصيت و گناه» است پرداخته مي فرمايد:

اللهم ان يكن الندم توبه اليك فانا اندم النادمين، و ان يكن الترك لمعصيتك انابه فانا اول المنيبين.

خدايا اگر پشيماني به سوي تو، توبه است، پس من پشيمان ترين پشيمانهايم، و اگر بجا نياوردن گناه، توبه و بازگشت (به سوي تو) است پس من نخستين توبه كنندگانم.

در مجموع اين دعا از بخشهاي زير تشكيل مي شود:

1- مدح و ستايش ذات مقدس الهي.

2- تشريح و بيان ضعف و ناتواني و عرض تقصير و گناه بندگان به پيشگاه خداوند.

3- اقرار به گناه و معصيت در پيشگاه خداوند.



[ صفحه 145]



4- بيان موقعيت توبه و توبه كنندگان و حالات تائب (توبه كننده).

5- اميد به بخشش الهي و حسن ظن به خداوند.

6- درخواست بخشش و توفيق توبه و محو گناهان.

7- درخواست حركت بر اساس تعاليم و دستورات خداوند و رسيدن به سعادت ابدي.



[ صفحه 146]