كسي كه بداند جزئيات كارهاي او در معرض شهادت شاهدان گوناگون است، در رفتارهاي خود دقت مي كند.

البته هيچ كس اين سخن را در مقام نظر، انكار نمي كند. آنچه باقي مي ماند، يقين و ايماني استوار، از سويداي دل به اين حقيقت است، به گونه اي كه فرد، آن را همچون روز روشن همواره پيش چشم خود قرار دهد. غفلت از اين نكته، يكي از عوامل روي آوردن به گناه است.

از دعاهاي امام سجاد عليه السلام در اين باره مي آموزيم كه:

هرروز نو پديد، بر ما شاهدي سخت گير است كه بر اعمال ما گواهي مي دهد. اگر به نيكي عمل كنيم، با حمد و سپاس ما را وداع مي گويد. و اگر بد كنيم، با نكوهش، از ما جدا مي شود. (دعاي 6).

ملائك موكل بر ثبت اعمال، بار گزارش كارهاي ما را به دوش مي كشند. در آغاز هر روز جديد، بايد از خدا بخواهيم كه بار سنگيني را كه بر دوش آنها مي نهيم، آسان گرداند؛ بدين طريق كه كارنامه ي خود را از حسنات پر كنيم و در محضر آنها به سوء عمل، رسوا نشويم. (دعاي 6)آنها به نامه اي درخشان، شاد مي شوند. پيوسته در جهت شادي آنها بكوشيم (دعاي 11).

آسمان و زمين و ساكنان آنها، صداي توبه ي بنده ي گنهكار را مي شنود و بر آن شهادت مي دهند. برخي از آنها در هنگام توبه ي بنده، براي او دعا مي كنند. اين دعا، يكي از عواملي است كه اميد مي رود سبب نجات انسان گردد. (دعاي 31)برتر و بالاتر از همه ي شاهدان اعمال، خدايي است كه آشكار و نهان آدميان را مي بيند و بر پيدا و ناپيداي آنها گواه است. با اين همه، به لطف و كرم خود، اين همه عيب را مي بيند و مي پوشد، كه اگر چنين تفضلي بر مردم مي كرد، هيچ فردي، فرد ديگر را به انسانيت نمي پذيرفت. [1] و اين لطفي است از خداي منان بر بنده اي كه سزاوار رسوا شدن است (دعاي 45). امام سجاد عليه السلام از خداوند متعال مي خواهد كه اولا اين لطف ود را ادامه دهد و در هر حال، از روي تفضل، گناهان بنده اش را بپوشاند (دعاي 45 ، 41 ، 34 ، 31 ، 22 ، 16 ، 5). ثانيا در مواقف دشوار قيامت و در حضور تمامي آفريدگان نيز گناهان بنده را آشكار نسازد. (دعاي 32 ، 11) [2] .