عنوان دعا چنين است:

و كان من دعائه عليه السلام اذا دفع عنه ما يحذر، او عجل له مطلبه، از دعاهاي امام (ع) است هرگاه از آن حضرت (گرفتاري يا پيشامدي) كه از آن بيم داشت دفع مي شد و يا خواسته ي ايشان زود روا مي گشت.

محتواي دعا

در دعاهاي گذشته، امام (ع) به ما شيوه ي درخواست از خداوند جهت دفع مشكلات و گرفتاريها را آموزش دادند. ايشان در اين دعا به ما مي آموزد كه هنگام رها شدن از مشكلات و زماني كه خداوند به رحمت واسعه ي خود گرفتاري ما را برطرف كرد و يا خواسته اي از خواسته هاي ما روا گردانيد، چگونه در پيشگاه الهي شكر و سپاس آن را به جا آوريم. و در اين زمينه مي فرمايد. اللهم لك الحمد علي حسن قضائك، و بما صرفت عني من بلائك. بار خدايا شكر تو را بر نيكوئي آنچه مقدر نموده اي، و به آنچه آفت و بدي كه از من دور ساختي.

و با توجه به اينكه «عافيت» يكي از بزرگترين نعمتهاي خداوند مي باشد و بزرگان دين همواره، در مواقع دعا سفارش كرده اند كه از خداوند «عافيت» را درخواست كنيم، امام (ع) در فراز بعدي دعا توجه ما را به اين مطلب معطوف داشته و در پيشگاه الهي مي فرمايد: فلا تجعل حظي من رحمتك ما عجلت لي من عافيتك فاكون قد شقيت بما



[ صفحه 95]



احببت و سعد غيري بما كرهت،

پس بهره ي مرا از رحمت خود (تنها) تندرستي كه اكنون بخشيده اي قرار مده كه (در آخرت) به سبب آنچه دوست دارم بدبخت شوم و ديگري به سبب آنچه (در دنيا) پسند من نيست خوشبخت شود (منظور اين است كه عافيت و تندرستي از آفت و بدي كه در دنيا نصيب مي شود موجب نوميدي از پاداش صبر بر بلاء در آخرت نگردد) از اين رو خواسته مي شود كه بهره ي از رحمت تنها عافيت در دنيا نباشد كه در آخرت از پاداش صبركنندگان بر بلاء بي بهره باشد.

امام صادق (ع) مي فرمايد: اگر مومن چيزي را كه در پاداش از مصائب و گرفتاريها براي اوست مي دانست، آرزو مي كرد كه بدن او را با قيچي ها ببرند.

و نيز امام باقر (ع) مي فرمايد: گرفتارترين مردم به بلاء پيامبران هستند، پس از آن اوصياء و پس از آن نيكان و كساني كه از ديگران برترند، سپس مي فرمايد: و اگر اين تندرستي كه روز را در آن به شب رسانده يا شب را به روز برده ام در جلو من (يعني آخرت) بلاء و گرفتاري هميشگي و بار سنگيني باشد كه برطرف نشود، پس آنچه (گرفتاري آخرت) كه برايم پس انداخته اي پيش انداز، و آنچه (عافيت در دنيا) كه پيش انداخته اي پس انداز. امام (ع) به ما مي آموزد كه همواره دنيا را براي آخرت رها كنيم، و آخرت و نعمتهاي ابدي آن را به امكانات زودگذر دنيا نفروشيم. و زندگي دنيوي خود را به گونه اي بخواهيم كه سعادت آخرت را تامين كند.



[ صفحه 96]



آنگاه در اين زمينه يك فرمول كلي و شاخصه ي فراگير را به ما آموخته مي فرمايند: فغير كثير ما عاقبته الفناء، و غير قليل ما عاقبته البقاء، پس چيزي (خوشي) كه پايانش نيستي است اندك است (هر چند در نظر بسيار آيد) و چيزي (سودي) كه پايانش هميشگي است بسيار است (هر چند آن را كم ببينند).



[ صفحه 97]