بازگشت

نسخه ي ابن سكون و شرح حال وي


ابوالحسن علي بن محمد بن محمد بن علي بن محمد بن محمد بن سكون حلي نحوي شاعر، متوفاي حدود 600 ه است. شيخ حر عاملي درباره او تعبير فاضل، صالح، شاعر، اديب را به كار مي برد. [1] .

افندي اصفهاني مي گويد: «فاضل، عالم، عابد، ورع، نحوي، لغوي، شاعري دانشمند، فقيه معروف به ابن سكون، وي از علماي موثق شيعه است.» [2] .

ياقوت حموي درباره اش مي گويد: «علي بن محمد بن علي بن سكون حلي ابوالحسن از حله بني مزيد در سرزمين بابل، آگاه به نحو و لغت، خوش فكر و شيفته و علاقه مند به تصحيح كتب بود... نيكو شعر مي گفت... در حدود 600 از دنيا رفت و تأليفاتي از خود بجا گذاشت.» [3] .

سيوطي به نقل از ابن نجار مي گويد: «وي نحو را از علي بن خشاب و لغت را از ابن عصار آموخت. فقه را بر اساس مذهب شيعه فراگرفت و در آن مبرز شد و به تدريس پرداخت. وي فردي متدين، اهل نماز شب، با سخاوت و با مروت بود. به مدينه مسافرت كرد و در آنجا سكني گزيد و كاتب امير آنجا شد. بعد به شام آمد و در مدح سلطان صلاح الدين اشعاري را ايراد كرد؛ از جمله شعر ذيل:



خذا من لذيذ العيش ما رق أوصفا

و نفسكما عن باعث الهم فاصرفا



ألم تعلما أن الهموم قواتل

و أحجي الوري من كان للنفس منصفا



خليلي ان العيش بيضاء طفلة

اذا رشف الظمآن ريقتها اشتفي [4] .



نسخه ي ابن سكون

در زمينه ي اصالت نسخه ي ابن سكون بايد گفت كه وي صحيفه را بدون واسطه از شيخ اجل نجم الدين بهاء الشرف ابوالحسن محد بن حسن بن احمد بن علي بن محمد بن عمر بن يحيي علوي حسيني نقل كرده است. وي هماني است كه نامش در اول اسانيد صحيفه ذكر شده، چنانكه در اجازات صحيفه آمده است.

تا اينجا مشخص شد كه نسخه شهيد از روي نسخه سديد برگرفته شده و نسخه سديد از روي نسخه ابن سكون كتابت شده، و نيز اصالت نسخه شهيد و نسخه هايي كه از آن ها ادعيه نقل شده روشن گرديد.

مقابله ها و اجازات ديگري در نسخه هاي ابن سكون و سديد يافت مي شود كه هر يك به عنوان اصل صحيفه شمرده مي شوند. پس ناگزير در مورد آنها نير بايد اطلاعاتي داشته باشيم و حال روات آنا و طبقات هر يك بايد بررسي شود. كه هر يك از آنها را به شمار آورده ايم.


پاورقي

[1] امل الامل 2: 615/203.

[2] رياض العلماء 241:4.

[3] معجم الادباء 15: 15/75، به وي تهمت نصيريه بودن را مي زنند، در حالي كه مبرا از آن است.

[4] بغية الوعاة ج 2، ص 199، رقم 1784.