اولين فهرست نگاري در متون مقدس اسلامي، بر روي قرآن صورت پذيرفت. فهرست هاي موضوعي قرآن به نام هاي تفصيل الآيات، طبقات الآيات، تبويب الآيات، كشف المطالب و فهرست المطالب ناميده مي شوند.

فرهنگ موضوعي قرآن سابقه كهني ندارد. چرا كه گذشتگان براي موضوع يابي به ذهن خود رجوع مي كردند. چون يا تمامي آيات و يا اكثر آن را حفظ بودند.

تفصيل الآيات نوشته ژول لابوم (م 1876 ميلادي) نويسنده فرانسوي، نخستين فهرست موضوعي قرآن كريم با 350 موضوع مي باشد. پس از وي، محمد فؤاد عبدالباقي كه فهرست نگاري مجموعه حديثي به نام مفتاح كنوز السنه و كتاب المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكريم را در كارنامه تحقيقاتي خود دارد، 100 موضوع به آن اضافه كرده، به زبان عربي ترجمه نمود. در سال 1313 (ه. ق) اين كتاب با ترجمه فارسي توسط اعتماد السلطنه بازسازي شد و به كشف المطالب معروف شد. پس از آن چندين نفر ديگر به اشكال گوناگون و با تغييراتي به چاپ آن پرداختند. در سال هاي اخير، چند فهرست موضوعي قرآن به نام هاي: «فرهنگ موضوعي قرآن مجيد» تدوين كامران فاني و بهاءالدين خرمشاهي و «فروغ بي پايان» تدوين عبدالمجيد معاديخواه و «تفسير راهنما» و... در موضوع بندي قرآن كريم به چاپ رسيده است.

در نهج البلاغه نيز موضوع نگاري جدي صورت نگرفته بود كه بحمدالله در سال هاي اخير شاهد آن بوده ايم كه موضوع نگاري هاي بسيار زيبايي براي اين كتاب ارزشمند به نام هاي: «تصنيف نهج البلاغه» تدوين لبيب بيضون، «خورشيد بي غروب نهج البلاغه» تدوين عبدالمجيد معاديخواه و «فرهنگ موضوعات كلي نهج البلاغه» نوشته ي محمد دشتي صورت گرفته است.

در صحيفه نيز موضوع نگاري در ابتداي مسير مي باشد. كتاب «الدليل الي موضوعات الصحيفة السجادية» كه توسط محمدحسين مظفر نگارش و به زيور طبع آراسته شده، ابتدايي ترين موضوع نگاري و در عين حال دقيق مي باشد.

مركز تحقيقات رايانه اي حوزه علميه اصفهان، چندين سال است، با استفاده از محققين خود، اقدام به فهرست نگاري و موضوع يابي صحيفه نموده كه به زودي در چند مجلد به چاپ خواهد رسيد.

ولي اين به معناي پايان كار نيست و بايستي محققين و دانشمندان اسلامي در جهت موضوع نگاري دقيق صحيفه، گام هاي موثري بردارند.