عنوان دعا چنين است:

و كان من دعائه عليه السلام اذا مرض او نزل به كرب او بليه، از دعاهاي امام (ع) هنگامي كه بيمار مي شد يا اندوه و گرفتاري به آن حضرت رو مي آورد.

محتواي دعا

جهان مادي، دنياي اصطكاك و برخورد است. در نتيجه همواره انسان در معرض بيماري، گرفتاري و مشكلات مختلف قرار دارد. اما اينكه انسان با اين مشكلات چگونه برخورد كند مهم است. براي مومن هر چه پيش آيد خير است، زيرا مومن خودش را همواره زير چتر رحمانيت و رحيميت خداوند مي بيند.

و به مدد ايمان به خدا و عقيده ي توحيدي، از آنها در جهت رشد و كمال بهره مي گيرد. و در مصاف با مشكلات، از خداوند متعال با دعا و نيايش ياري مي جويد. اين خود راه كمال معنوي او را هموارتر مي سازد، زيرا دعا بهترين عبادت است و عبادت خداوند به معناي عام، هدف هستي و آفرينش انسان مي باشد. لذا در ادعيه ي اسلامي به طور كلي و در صحيفه ي سجاديه ي براي مواقع گرفتاري و مشكلات، در جهت تقويت انسان، و يافتن راه حل مناسب، دعاهايي بيان شده است.

در فراز آغازين اين دعا امام (ع) در برخورد با سلامت و بيماري



[ صفحه 85]



چنين مي فرمايد: اللهم لك الحمد علي ما لم ازل اتصرف فيه من سلامه بدني، و لك الحمد علي ما احدثت بي من عله في جسدي، فما ادري، يا الهي، اي الحالين احق بالشكر لك، و اي الوقتين اولي بالحمد لك، اوقت الصحه التي هناتني فيها طيبات رزقك، و نشطتني بها لابتغاء مرضاتك و فضلك، و قويتني معها علي ما وفقتني له من طاعتك؟ ام وقت العله التي محصتني بها، و النعم التي اتحفتني بها، تخفيفا لما ثقل به علي ظهري من الخطيئات، و تطهيرا لما انغمست فيه من السيئات، و تنبيها لتناول التوبه، و تذكيرا لمحو الحوبه بقديم النعمه؟

خدايا تو را سپاس مي گويم بر تندرستي تن من كه (پيش از اين) هميشه در آن بسر مي بردم، و تو را سپاس بر بيماري كه (اينك) در بدنم پديد آورده اي.

پس نمي دانم، اي خداي من، كداميك از اين دو حالت (تندرستي و بيماري) به سپاسگزاري تو شايسته تر و كداميك از اين دو هنگام براي ستايش تو سزاوارتر است؟ آيا هنگام تندرستي كه در آن روزيهاي پاكيزه ات را بر من گوارا ساخته و براي درخواست خوشنودي و احسانت شادماني بخشيده و با آن بر طاعت خويش توفيقم داده و توانايم كرده بودي؟

يا هنگام بيماري كه مرا با آن (از گناهان) رهانيدي و هنگام نعمتها، (دردهايي) كه آنها را به من ارمغان دادي تا گناهاني را كه پشت مرا سنگين كرده سبك نمايد، و از بديهائي كه در آن فرورفته ام پاكم سازد، و براي فراگرفتن توبه آگاه نمودن، و براي از بين بردن گناه به نعمت پيشين (تندرستي) يادآوري باشد؟



[ صفحه 86]



چنانكه خوانديم در اين دعا امام (ع) به ما مي آموزد كه از هر دو حالت سلامتي و بيماري در جهت رشد و كمال استفاده كنيم، و هر دو وضعيت را به گونه اي كه امام (ع) ترسيم فرمودند نعمت دانسته. و بر آن خدا را سپاس بگوئيم. و رستگاري و فلاح و سعادت را در هر دو حالت از خداوند متعال مسئلت كنيم. آنگاه در فرازهاي آخر دعا به ما مي آموزد كه چه درخواستهايي را در اين هنگام از خداوند داشته باشيم و مي فرمايد:

و حبب الي ما رضيت لي، بار خدايا آنچه برايم پسنديده اي را محبوب من بگردان. امام (ع) در حقيقت به ما مي آموزد از خداوند توان و ظرفيت پذيرش خواست او را طلب كنم. اگر انسان به اين موهبت بزرگ برسد به اوج عرفان و شناخت رسيده است. و امام سجاد (ع) به عنوان الگو و اسوه ي عرفان در قالب دعا شيوه دريافت اين فيض بزرگ را به ما آموزش مي دهد.

و در جهت رسيدن به موفقيت در اين امتحان بزرگ، از خداوند اينگونه درخواست مي نمايد:

و يسرلي ما احللت لي، و آنچه كه بر من فرود آورده اي برايم آسان فرما.

و سپس مي فرمايد: و اجعل مخرجي عن علتي الي عفوك...، و بيرون شدنم از بيماري را به عفو و بخششت قرار ده...



[ صفحه 87]