ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان بغدادي، مشهور به شيخ مفيد، از بزرگترين مشايخ شيعه است و در فقه و كلام و روايت، اعلم اهل زمان خويش بود و رياست اماميه را در دوره ي خود برعهده داشت. او در سال 336 ق، به دنيا آمد و در سال 413 ق، چشم از جهان فروبست. شيخ مفيد، كتابهاي متعددي نگاشت كه از جمله ي آنهاست: «الرسالة المقنعة» (و الأركان في دعائم الدين» و «الايضاح في الامامة»، «الافصاح»، «الارشاد»، «العيون» و المحاسن».



[ صفحه 38]



شيخ مفيد، از ابوالقاسم بن قولويه قمي، شيخ صدوق، ابوغالب رازي، احمد بن عباس نجاشي، احمد بن محمد (ابن الوليد) و ديگران روايت مي كند و شيخ طوسي، ابوالعباس نجاشي، سيد مرتضي، سيد رضي، شيخ كراجكي، جعفر بن محمد دوريستي، سلار ديلمي، ابن كوفي و تعدادي ديگر نيز از او روايت كرده اند [1] .

شيخ مفيد در كتاب «الارشاد» به مجموعه ي ادعيه اي كه از حضرت سجاد (ع) به جا مانده، اشاره كرده و بعضي از آن دعاها را نقل كرده است؛ مثلا مي گويد: «و كان مما حفظ عنه من الدعاء...» [2] همچنين مي نويسد: از آن حضرت، كتابهايي در ادعيه و مواعظ و... روايت شده كه وجود مستقل آنها، ما را از بيان آن در اين كتاب، بي نياز مي كند. [3] .

شيخ مفيد، صحيفه را از محمد بن عبدالله شيباني در دوران استقامتش نقل كرده است. [4] . همچنين مشايخ نامداري صحيفه را از شيخ مفيد نقل كرده اند، مانند سيد ابوالصمصام ذوالفقار بن معبد حسني [5] و شيخ ابو عبدالله جعفر بن محمد دوريستي. [6] .