عنوان دعاء چنين است:

و كان من دعائه عليه السلام لنفسه و لاهل و لايته، از دعاهاي امام (ع) درباره ي خود و دوستانش مي باشد.

محتواي دعا

دعاهاي صحيفه ي سجاديه، معمولا با مدح و ستايش خداوند و بيان صفات الهي شروع مي شود. در اين قسمت امام (ع) درسهايي از خداشناسي را بيان مي كند. و متناسب با بيان صفات الهي درخواستهايي را در پيشگاه مقدس خداوند مطرح مي نمايد و حقيقتا درك و بيان اين تناسب و بيان صفات خداوند و توصيف ذات اقدس الهي جز از زبان معصومين برنمي آيد.

دعاء پنجم از تركيبي خاص برخوردار است، كه تا انتهاي دعا رعايت شده، يعني امام (ع) ابتدا به مدح و ثناي الهي مي پردازد و سپس بر پيامبر و آلش درود مي فرستد و سپس درخواستهاي خود را بيان مي كند.

فراز اول اين دعا چنين است: يا من لا تنقضي عجائب عظمته، صل علي محمد و آله، و احجبنا عن الالحاد في عظمتك، اي آنكه شگفتيهاي بزرگي او پايان ندارد، بر محمد و آل او درود فرست، و ما را از ستم در عظمت خود بازدار (چون ارتكاب گناه و عدول از حق، يك نوع جور نسبت به عظمت خالق است).



[ صفحه 53]



اينكه انسان در پيشگاه خداوند چه چيزي را درخواست كند، و از خدا چه بخواهد، موضوع مهمي است و امام (ع) به ما آموزش مي دهد كه از خدا چه بخواهيم. بخشي از درخواستهايي كه در اين دعا مطرح شده عبارتند از:

1- و اعتق رقابنا من نقمتك، و گردنهاي ما را از عذاب و كيفر (دوزخ) آزاد فرما.

2- و اجعل لنا نصيبا في رحمتك، و براي ما در رحمت خود بهره اي قرار ده،

3- و ادننا الي قربك، و ما را به قرب خود نزديك نما.

4- و كرمنا عليك، و ما را نزد (احسان) خود گرامي بدار.

5- و لا تفضحنا لديك، و ما را (روز رستاخيز) نزد خود (به آنچه مي داني) رسوا مگردان.

6- اللهم اغننا عن هبه الوهابين بهبتك، بار خدايا به بخشش خود ما را از بخشش بخشندگان بي نياز گردان.

7- و ادل لنا و لا تدل منا، و ما را (بر دشمنان دين) پيروز گردان و (آنها را) بر ما پيروز مگردان.

8- و قنا منك و احفظنا بك، و اهدنا اليك، و ما را از خشم خود نگهدار، و به لطف خود حفظ فرما و به راه راست به سوي خود راهنمائي كن.

9- و لا تباعدنا عنك، و ما را از (رحمت) خود دور مگردان.

10- و اكفنا حد نوائب الزمان، و شر مصائد الشيطان، و مراره صوله السلطان، و ما را از سختي پيشامدها و اندوه هاي روزگار، و بدي



[ صفحه 54]



دامهاي شيطان، و تلخي غلبه ي پادشاه حفظ فرما.

11- و اكفنا، و ما را بي نياز گردان

12- و اعطنا، و به ما عطا فرما

13- و اهدنا، و ما را هدايت كن

14- و امنعنا بعزك من عبادك، و ما را به قدرت و توانائي خود از (زيان) بندگانت دور ساز.

15- و اغننا عن غيرك بارفادك، و به بخشش خود از ديگري ما را بي نياز گردان.

16- و اسلك بنا سبيل الحق بارشادك، و به راهنمائي خود ما را به راه حق راهنمائي كن.

17- و اجعل سلامه قلوبنا في ذكر عظمتك، و سلامتي دلهاي ما را در ياد عظمت و بزرگي خود قرار بده.

18- و فراغ ابداننا في شكر نعمتك، و آسايش تن هاي ما را در سپاسگزاري نعمت خود قرار بده.

19- و انطلاق السنتنا في وصف منتك، و شيريني زبانهاي ما را در بيان نعمت خود قرار بده.

نگاهي گذرا بر درخواستهاي امام (ع) در مقام دعا، از پيشگاه الهي، بيانگر اين حقيقت است كه درخواستها برگرفته از تعاليم قرآن و همگي در جهت رشد و كمال الهي انسان است. و آنجا هم كه امام (ع) درخواست امكانات مادي مي نمايد در جهت حفظ دين و حرمت و شخصيت و كرامت انسان است. و نمي خواهد دست و زبان و انديشه اش جز به راه خدا و جز به سوي خدا در جهتي ديگر مشغول



[ صفحه 55]



شود، و مشكلات روزمره ي زندگي او را از پيمودن راه كمال بازدارد.

گذشته از اين، درخواستهاي امام (ع) در قالب دعا، فرمولها و محورهاي اساسي رسيدن به كمال را معرفي مي كند. و به شيوه اي دقيق شرايط مساعد و مناسب فردي و اجتماعي را براي تكامل انسانها يادآور مي شود. علاوه بر اين در تمامي دعاها، با به كار بردن ضمير جمع رسيدن به كمال را براي همه درخواست مي كند.

و امام (ع) به ما مي آموزد كه از خدا بخواهيم در زمره ي افراد زير قرار بگيريم:

1- الداعين، دعوت كنندگان به سوي خدا

2- الدالين، راهنمايان به سوي خدا

3- الخاصين، از نزديكان به (رحمت) خدا



[ صفحه 56]