امام سجاد(ع) در يكي از دعاهاي خمسه عشر به نام دعا شاكين اين چنين شكايت ميكند: "اللهم اني أشكو اليك نفساً بالسوء أمارة و الي الخطيئة مبادرة و بمعصيك مولعة و لسخطك متعرضة؛ خدايا! به تو شكايت ميكنم از نفس زشتم كه مرا به بدي وا ميدارد و به هر خطا سبقت ميگيرد و به معصيت بسيار حريص است و مرا به خشم تو ميافكند". در اين قسمت از نفس خود به خدا شكايت ميكند. در قسمت ديگر اين دعا از شيطان و دشمن كه او را گمراه ميكند، شكايت ميكند و در بخش سوم از سنگدلي و چشمي كه نميگريد، شكايت ميكند. در پايان راه نجات از آن سه را "حفظ و حراست و امداد الهي" ميداند و عرض ميكند: "الهي لا حول لي و لا قوة الا بقدرتك و لا نجاة لي من مكاره الدنيا الا بعصمتك؛ خدايا! مرا قوه و قدرتي جز به توانايي تو نيست و راه نجاتي از ناگواريهاي دنيا جز به حفظ تو ندارم". اين همان چيزي است كه قرآن مجيد از زبان يوسف(ع) نقل كرده است: "و ما أبرّيء نفسي ان النفس لأمارة بالسوء الا ما رحم ربي؛ هرگز نفس خود را از گناه تبرئه نميكنم. نفس همواره به بديها فرا ميخواند مگر آن كه خداوند رحم نمايد".(1) البته مناجات و دعاهاي ديگري نيز در اينباره وجود دارد.

پينوشتها:

1 - يوسف (12) آيه 53.