قرآن مجيد هر برنامه اي كه به حقيقت به نفع انسان و خانواده و جامعه باشد و منتهي به ثواب آخرت گردد «خير» مي داند.

وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللّهِ خَيْرٌ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ.(5)



قرآن در اين آيه شريفه ايمان و تقوار را در پيشگاه حضرت حق منبع خير مي داند، خيري كه عبارت از جزاي ابدي خداوند براي اهل ايمان و تقواست، و در حقيقت مي خواهد بگويد ايمان و تقوا براي شما خير است، و بي اعتقادي و بي بندوباري جز شر براي شما حاصلي ندارد.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- نحل، 89.



2- بقره، 64.



3- نساء، 83.



4- جاثيه، 30.



5- بقره، 103.



ايمان و تقواست كه سلامت اخلاق و عمل مي آورد ايمان و تقواست كه باعث جلب خوشنودي و رضايت حق و مورث بهشت ابدي براي انسان است. ايمان عبارت از عشق به حق و يقين به قيامت، و تقوا باعث خودداري از هر شر و حفظ خوشتن از هر گناهي است.



نغمه خوان گلستان عشق، مرحوم الهي قمشه اي مي فرمايد:

درد عشق اي دل ز درمان خوشترست *** آتش دل ز آب حيوان خوشتر است

ذرّه اي درد از همه آفاق به *** وز دو عالم يك دل مشتاق به

هر دلِ آسوده از رنج فراق *** هر سر فارق ز درد اشتياق

آن دل و آن سر به دوران خاك باد *** نام او از دفتر جان پاك باد

بالله ار جاني به جانان ره نيافت *** خاك شد در عالم جان ره نيافت

فكري اي دل تا به دلداري رسي *** و زرخ ياري به ديداري رسي

جنس و فصل ماست عشق وصل يار *** چيست انسان طالب آن شهريار

بار گو اي آتش موسي نواز *** اي زبانت كاشف هر گونه راز

بار گو اي برق عالم سوز عشق *** خوش بتاب اي آفتاب روز عشق

مرحبا اي كعبه ارباب دل *** بي فروغت جان و دلها آب و گل

شام تاريك است بي نورت جهان *** برگشا يك پرده از رخسار جان

تا به پيش شمع تو پروانه وار *** جسم و جان سوزيم اي زيبنده يار

تا به گلزار وصالت پر زنيم *** باده در بزم تو اي دلبر زنيم

وَأَقِيمُوا الصَّلاَةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْر تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.(1)



در اين آيه كريمه نماز و زكات را خير دانسته و مي فرمايد چون خير را به نفع خود پيش فرستيد آن را در پيشگاه حضرت دوست خواهيد يافت، خداوند به آنچه انجام دهيد بيناست.

وَأَن تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ.(2)



در اين آيه شريفه مسأله باعظمت روزه را براي بندگانش خير مي داند.



آري چنانكه از معارف الهيّه و مسائل علميّه استفاده مي شود، روزه براي انسان چه در جهت باطن چه در جهت ظاهر خير است.

وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَي وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ:(3)



توشه برگيريد كه بهترين توشه راه آخرت پرهيز از گناه است، تقواي را پيشه كنيد اي صاحبان درك و انديشه.

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَي قُلْ إِصْلاَحٌ لَهُمْ خَيْرٌ وَإِن تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ:(4)



در باره يتيمان از تو مي پرسند، بگو خير در اين است كه مصلحت آنان را در تربيت و حفظ اموالشان و اصلاح جوانب زندگي و ديگر مسائل در نظر بگيريد، و اگر با آنان رفت و آمد و معاشرت داشته باشيد رواست، كه آنان برادران شما هستند.

قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِن صَدَقَة يَتْبَعُهَا أَذيً وَاللّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ:(5)



فقير و سائل را با زبان خوش و طلب مغفرت، از پيش خود راندن بهتر است از صدقه اي كه به دنبالش آزار باشد. خداوند از همه چيز بي نياز و در برابر عصيان شما بردبار است.



آري صدقه اي كه در آن منّت و هجوم به شخصيّت فقير باشد شرّ است، ولي خير در انفاق و قول معروف و طلب آمرزش است.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- بقره، 110.



2- بقره، 184.



3- بقره، 197.



4- بقره، 220.



5- بقره، 263.

إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ...(1)



اگر به مردم مستحق آشكارا صدقات دهيد كاري است نيكو عملي است بجا، امّا اگر در پنهاني به نيازمندان و آبروداران انفاق نمائيد نيكوتر و بهتر است.



گذشته از مال و دستگيري از تهيدستان و رسيدگي به آبروداران و مستمندان، از نظر قرآن مجيد خير است.

يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْس مَا عَمِلَتْ مِنْ خَيْر مُحْضَراً...(2)



قيامت روزي است كه هر كس هر كار نيكي و عمل خيري (چون نماز، زكات، حج، صدقه، انفاق، قول معروف، تقوا) انجام داده پيش روي خود حاضر مي بيند.

وَلِتَكُن مِنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلي الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ:(3)



بايد عدّه اي از شما (كه داناي به حقايق و اهل تقوا هستند) مردم را به خير دعوت كنند و همگان را امر به معروف و نهي از منكر نمايند، اينگونه مردم رستگارانند.

دلا گر گوهر مقصود خواهي ديده دريا كن *** ز فيض دانه اشك آستين پر درّ و لالا كن

به دارالخير حكمت نِه رخ و در عين درويشي *** بنه اكليل زر بر سر به تخت هر مسي جا كن

اگر نقش بقا خواهي در اين مرآت طبعاني *** هيولا را به صورت آر و صورت را هيولا كن

چو ديو خيره در چاه طبيعت سرنگون تا كي *** بيا بر شكل انساني نگاهي سوي بالا كن

اگر چون پور عمران طالب نور تجلاّئي *** عصاي مسكنت بر دست گير و سينه سينا كن

يكي كن جوهر روح و جسد با نفس لاهوتي *** ره توحيد گير و ترك تثليث نصارا كن

ز گنج عقل، ميراث پدر دست آور و بنشين *** به صدر علم و بر قدّوسيان تعليم اسما كن

چو كركس بر سر مردار دنيا پر زنان تا كي *** به قاف قرب نِه پاي و مكان بر فرق عنقا كن

وَمَا يَفْعَلُوا مِنْ خَيْر فَلَن يُكْفَرُوهُ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالمُتَّقِينَ:(4)



مردم (در سايه ايمان به حق و رسالت نبيّ معظم و با رعايت تقوا) هر كار خيري انجام دهند بدون شك از بهره و ثواب آن محروم نخواهند شد كه خدا به تمام احوالات اهل تقوا آگاه است.

وَأَن تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ:(5)



و ايستادگي و مقاومت كردن برابر تمام حوادث (تا فَرَج حق برسد) براي شما خير است، و خداوند آمرزنده و مهربان است.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- بقره، 271.



2- آل عمران، 30.



3- آل عمران، 104.



4- آل عمران، 115.



5- نساء، 25.

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْء فَرُدُّوهُ إِلَي اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَومِ الآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً:(1)



اي اهل ايمان، خدا و پيامبر و صاحبان امر را كه از جانب حق بر شما ولايت دارند اطاعت كنيد، و چون در امري و مسأله اي كارتان به نزاع و گفتگو كشيد، از حكم خدا و رسول براي پايان دادن به نزاع كمك بگيريد، اگر ايمان به خدا و قيامت داريد از اين برنامه سرمپيچيد كه اين حقيقت براي شما خير است و خوش عاقبت تر.



آري چه خيري در زندگي از اطاعت خدا و رسول بهتر است، و كدام خير نيكوتر از اينكه در اخختلافات به حكم خدا و رسولش گردن نهيم؟! اگر خطّ سير امّتهادر هر روزگاري همين بود كه در اين آيه شريفه بيان شده هرگز به مشكلات دچار نمي شدند و به دنيا و آخرت آنان خسارت نمي خورد.



اقبال پاكستاني در اين زمينه چه نيكو سروده است:



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- نساء، 59.

اي ترا حق خاتم اقوام كرد *** بر تو هر آغاز را انجام كرد

اي مثال انبيا پاكان تو *** همگر دلها جگر چاكان تو

اي نظر بر حُسن ترسا زاده اي *** اي ز راه كعبه دور افتاده اي

اي فلك مشت غبار كوي تو *** اي تماشاگاه عالم روي تو

همچو موج آتش به پا مي روي *** تو كجا بهر تماشا مي روي

رمز سوزآموز از پروانه اي *** در شرر تعمير كن كاشانه اي

طرح عشق انداز اندر جان خويش *** تازه كن با مصطفي پيمان خويش

خاطرم از صحبت ترسا گرفت *** تا نقاب روي تو بالا گرفت

هم نوا از جلوه اغيار گفت *** داستان گيسو و رخسار گفت

بر در ساقي جبين فرسود او *** قصّه مُغ زادگان پيمود او

من شهيد تيغ ابروي توام *** خاكم و آسوده كوي توام

از ستايش گستري بالاترم *** پيش هر ديوان فرو نايد سرم

از سخن آئينه سازم كرده اند *** ور سكندر بي نيازم كرده اند

بار احسان بر نتابد گردنم *** در گلستان غنچه گردد دامنم

سخت كوشم مثل خنجر در جهان *** آب خود مي گيرم از سنگ گران

گر چه بحرم موج من بي تاب نيست *** بر كف من كاسه گرداب نيست

پرده رنگم شميمي نيستم *** صيد هر موج نسيمي نيستم

در سر آباد هستي اخگرم *** خلعتي بخشد مرا خاكسترم

بر درت جانم نياز آورده است *** هديه سوز و گداز آورده است

ز آسمانِ آبگون يم مي چكد *** بر دل گرمم دمادم مي چكد

من ز جو باريكتر مي سازمش *** تا به صحن گلشنت اندازمش

زان كه تو محبوب يار ماستي *** همچو دل اندر كنار ماستي

عشق تا طرح فغان در سينه ريخت *** آتش او از دلم آئينه ريخت

مثل گل از هم شكافم سينه را *** پيش تو آويزم اين آئينه را

تا نگاهي افكني بر روي خويش *** مي شوي زنجيري گيسوي خويش

باز خوانم قصّه پارينه ات *** تازه سازم داغهاي سينه ت

قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقَي:(1)



اي رسول من به مردم بگو متاع حيات دنيا اندك و ناچيز و نا پايدار و از دست رفتني است، و آخرت براي پرهيزكاران خير است.

وَلِبَاسُ التَّقْوَي ذلِكَ خَيْرٌ:(2)



بر شما باد به لباس تقوا، كه اين جامه براي شما در دنيا و آخرت خير است.

وَإِلَي مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْباً قَالَ يَاقَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ مَالَكُمْ مِنْ إِله غَيْرُهُ قَدْ جَاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ فَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ وَلاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلاَ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ:(3)



و براي هدايت مردم مَدْين برادرشان شعيب را مبعوث به رسالت كرديم گفت اي مردم، خداوند جهان آفرين را بپرستيد و تنها از او اطاعت نمائيد، كه شما را خدائي و معبودي جز او نيست. اكنون برهاني روشن از جانب حق براي شما آمده، در كيل و وزن با مردم به عدالت رفتار كنيد، از جنس مردم كم مگذاريد، و در روي زمين پس از آنكه قوانينآسماني به نظم و اصلاح آمد فساد نكنيد كه اين همه برنامه به خير شماست اگر به خدا و قيامت مؤمن هستيد.

فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ:(4)



پس اگر از شرك و مخالفت با دستورات خداو رسولش دست برداريد و به پيشگاه حضرت محبوب توبه آريد، اين بازگشت و توبه به خير شماست.

انفِرُوا خِفَافاً وَثِقَالاً وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ.(5)



براي جنگ و مبارزه با كافران سبكبار و مجهّز بيرون شويد، و در راه خدا با مال و جان جهاد كنيد، در اين كار خير شماست اگر مردمي با فكر و دانش باشيد.

وَإِلَي مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْباً قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِنْ إِله غَيْرُهُ وَلاَ تَنْقُصُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ إِنِّي أَرَاكُم بِخَيْر وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْم مُحِيط.(6)



و به سوي اهل مدين برادرشان شعيب را به رسالت فرستاديم، آن مرد الهي به مردم گفت: خداي يكتا را كه جز او معبودي نيست بپرستيد، و در كَيْل و وزن كم فروشي نكنيد، من خير شما را در اين برنامه ها مي بينم، من مي ترسم با سرپيچي از مسائل الهي دچار عذاب فراگير شويد.

بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنتُم مُؤْمِنِينَ:(7)



اي مردم بدانيد آنچه خداوند در جهت زندگي دنيا و آخرت شما برايتان باقي بگذارد به خير شماست، اگر اهل ايمان به حق و آخرت هستيد.

وَلأَجْرُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ:(8)



و هر آينه اجر عالم آخرت براي اهل ايمان كه آراسته به تقوا و پرهيزكاري بودند خير است.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- نساء، 77.



2- اعراف، 26.



3- اعراف، 85.



4- توبه، 3.



5- توبه، 41.



6- هود، 84.



7- هود، 86.



8- يوسف، 57.



آري ايمان و تقوا، گر چه همراهش انواع مصائب مادّي و روحي باشد بدون شك به خير انسان است، زيرا بر اساس آيات كتاب حق و معارف عالي اسلامي، تنها راه نجات انسان در دنيا و آخرت ايمان و تقواست.



عارف معارف الهيّه حكيم صفاي اصفهاني مي فرمايد:

به غير خاك سر كوي دل پناهي نيست *** بجز گدايِ درِ فقر پادشاهي نيست

مراست سلطنت فقر با كلاه نمد *** از اين نمد به سر پادشه كلاهي نيست

جلال بين كه سر آفتاب را زين سير *** جز آستان طريقت حواله گاهي نيست

به ديده دلِ كامل كه ثابت است چو كوه *** شكوه پادشه كَوْن پرّ كاهي نيست

به دوست ره نبري جز به خانه دل ما *** زخانه دل ما تا به دوست راهي نيست

ز آب ديده توان برد پي به آتش دل *** مرا به عشق تو زين خوبتر گواهي نيست

پناه مي برم اي دل ز دست خويش به دوست *** به هوش باش كه جز نيستي پناهي نيست

مرا ز فقر به دولت مخوان كه گاه ملوك *** برِ فقير به از كنج خانقاهي نيست

چه باك چرخِ مرا ز استراق ديو نفاق *** شِهاب ثاقبِ درويش غير آهي نيست

قوام چرخ بود بر ستون خيمه فقر *** به استقامتِ اين خيمه بارگاهي نيست

فريب جان نخواهيم خورد و غِبطه مال *** گداي فقر مقيّد به مال و جاهي نيست

دل صفا ز تجلّي است بوستان بهشت *** بجز خط تو در اين بوستان گياهي نيست

وَقِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا خَيْراً لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيَا حنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَلِنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ:(1)



و چون از طرف بي خردانِ بي خرد به اهل تقوا گفته شود خدايتان براي شما چه فرستاد؟ پاسخ دهند: خير (نبوّت، كتاب، امامت، عاقبت خوش، حيات طيّبه و...)، براي نيكوكاران در اين دنيا نيكي و خوشي است، و هر آينه خانه آخرت آنان خير محض است، و چه نيكو خانه اي است خانه پرهيزكاران!

وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً:(2)



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- نحل، 30.



2- اسراء، 35.



و اجناسي كه با كَيل و وزن مي دهيد تمام بدهيد، و همه چيز را با ترازوي عدالت بسنجد، كه اين خير است و داراي عاقبتي نيكو.

الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَواباً وَخَيْرٌ أَمَلاً:(1)



مال و فرزندان زيب و زينت زندگي دنياست ولي اعمال صالحه (مانند نماز، روزه، زكات، امر به معروف، نهي از منكر، ساختن مسجد، مدرسه، پل، حمّام، نوشتن كتاب)، كه داراي بقاست خير است و آن را نزد پروردگار ثواب و عاقبتي نيكوست.

وَلاَ تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَي مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجاً مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَي:(2)



هرگز چشم خود را به نعمتهاي مادّي كه به گروههائي از آنان (كفّار و مخالفان) داده ايم ميفكن، اين نعمتهاي نا پايدار كه شكوفه هاي زندگي دنياست زود مي شكفد و پژمرده و پرپر مي شود و چند صباحي بيشتر پايدار نمي ماند، در عين حال اين همه براي آزمايش و امتحان است آنچه پروردگارت به تو روزي كرده (ايمان، اسلام، قرآن، حيات طيّبه، روزيهاي حلال و پاكيزه) خير و در آخرت به صورت نعمتهاي جاويدانند.

ذلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ:(3)



و هر كس اموري را كه خدا بزرگ شمرده و حرمت نهاده محترم بدارد و عظيم بشمارد، برايش نزد پروردگار خير است.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تَدْخُلُوا بُيُوتاً غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّي تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَي أَهْلِهَا ذلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ:(4)



اي اهل ايمان، هرگز به خانه اي جز خانه خودتان وارد نشويد و به خانه ديگران جز با اجازه و رحصت صاحبخانه قدم مگذاريد، و چون واردشديد به اهل خانه سلام كنيد اينگونه رفتار با ديگران خير است، باشد كه متذّكِّر آداب و حدود رفاقت و معاشرت شويد.

فَلَمّا جاءَ سُلَيْمانَ قالَ أتُمِدُّونَنِ بِمال فَما آتانِيَ اْللّهُ خَيْرٌ مِمّا آتاكُمْ بَلْ أنْتُمْ بِهَدِيَّتِكُمْ تَفْرَحُونَ:(5)



چون فرستادگان ملكه سبا به سليمان رسيدند، به هدّيه آنان اعتنائي نكرد، گفت: شما مي خواهيد مرا به مال دنيا كمك كنيد!آنچه حضرت حق به من مرحمت فرموده خير من است كه عطاي محبوبم با آنچه شما آورده ايد قابل مقايسه نيست، شما گرفتاران بند مادّيّت به اين مال و منال و هدايائي كه آورده ايد دل خوش كنيد، كه دل خوشي ما به عنايت يار است.

تو و آن قامتي كه موزو است *** من و اين طالعي كه وارون است

تو و آن طُرّه اي كه مفتول است *** من و اين ديده اي كه مفتون است

تو و آن پيكري كه مطبوع است *** من و اين خاطري كه محزون است

تو و آن پنجه اي كه رنگين است *** من و اين سينه اي كه كانون است

تو و آن خنده اي كه نوشين است *** من و اين گريه ي كه قانون است

تو و آن نخوتي كه بي حدّ است *** من و اين حسرتي كه افزون است

تو و آن روئي كه لُمعه نور است *** من و اين حسرتي كه افزون است

تو و زلفي كه عنبر سار است *** من و چشمي كه چشمه خون است

من و خون دلي كه مقسوم است *** تو و لعل لبي كه مي گون است

من ندانم غم فروغي چيست *** تو نپرسي كه خسته ام چون است



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- كهف، 46.



2- طه، 131.



3- حج، 30.



4- نور، 27.



5- نمل، 36.

وَمَا أُوتِيتُم مِن شَيْء فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَزِينَتُهَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَي أَفَلاَ تَعْقِلُونَ:(1)



و آنچه از نعمتهاي مادّي به شما داده شده متاعي بي قيت دنياست، و آنچه نزد خداست (عبادات، خدمت به خلق، اخلاق حسنه، صدقات، انفاقات) خير و جاودانه است، آيا تعقّل نمي كنيد.

وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاً وَلاَ يُلَقَّاهَا إِلاَّ الصَّابِرُونَ:(2)



و صاحبان فهم و معرفت به دنيا پرستان گفتند: واي بر شما ثواب حق براي مؤمني كه داراي عمل صالح است خير است نه زر و زيور از دست رفتني، و بدانيد كه به آن ثواب جز صابران در راه حضرت محبوب نمي رسند.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَي تِجَارَة تُنجِيكُم مِنْ عَذَاب أَلِيم أ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بَأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ:(3)



اي اهل ايمان، آيا شما را به تجارتي كه سودش نجات از عذاب دردناك است دلالت كنم؟ آن تجارت اينست كه به خدا و رسولش ايمان آريد، و در راه حضرت معبود به مال و جان مجاهده نمائيد، اين برنامه ها براي شما خير است اگر بدانيد.

قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ:(4)



به مردم بگو آنچه نزد خداست (پاداش نماز جمعه) خير و بهتر است از لهو و از تجارت، كه خداوند بهرتين روزي دهندگان است.

فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلاَةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حناً وَمَا تُقَدِّمُوا لاَِنفُسِكُم مِنْ خَيْر تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَأَعْظَمَ أَجْراً وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيم:(5)



پس به اندازه اي كه براي شما ميسّر است قرآن بخوانيد و نماز را بپا داريد و زكات بپردازيد، و براي خدا به نيازمندان قرض الحسنه دهيد و بدانيد هر خيري پيش فرستيد آن را پس از مرگ به بهترين وجه و بزرگترين پاداش نزد خداوند خواهيد يافت از خداوند طلب آمرزش كنيد كه خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.

يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاءُ وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً:(6)



خداوند چشمه دانش و حكمت را به هر كه خواهد عنايد كند، و به هر كس حكمت مرحمت شود به او خير كثير عطا شده است.

وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْراً لَهُمْ.(7)



و اگر يهود و نصاري و ديگر اهل كتاب ايمان مي آورند هر آينه براي آنان خير بود.

وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا يُوعَظُونَ بِهِ لَكَانَ خَيْراً لَهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِيتاً.(8)



و اگر مردم به مواعظ حق و انبيا عمل مي كردند به خيرشان بود، و اين عملشان به دستورات خداوند كاري محكم و با اساس مي بود.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالحَقِّ مِن رَبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْراً لَكُمْ:(9)



اي مردم همانا پيامبر حق جهت هدايت شما از جانب خداوند آمد، پس ايمان آوريد كه به خير شماست.

طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكَانَ خَيْراً لَهُمْ.(10)



راه سعادت، طاعت خدا و گفتار نيكوست، پس چون برنامه و كار استوار گشت، اگر حق را تصديق كنند به خير آنهاست.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- قصص، 36.



2- قصص، 80.



3- صف، 10 ـ 11.



4- جمعه، 11.



5- مزّمّل، 20.



6- بقره، 269.



7- آل عمران، 110.



8- نساء، 66.



9- نساء، 170.



10- محمّد (صلّي الله عليه و آله)، 21.

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيراً لاَِنفُسِكُمْ.(1)



تا جائي كه در قدرت شماست تقوا پيشه كنيد، و سخن حق را شنيده به اطاعت برخيزيد، و از مال خود در راه خدا انفاق كنيد، كه اينهمه براي شما خير است.

فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّة خَيْراً يَرَهُ:(2)



پس هر كس به وزن ذرّه اي خير داشته باشد، در عرصه قيامت آن را خواهد ديد.



از آيات گذشته روشن شد كه مجموعه عبادات و خدماتي كه انسان براي خدا به بندگان حق مي نمايد و همچنين اخلاق حسنه و اعمال صالحه و صدقات و انفاق و حكمت و علم و ثواب و اجر حضرت حق در قيامت همه و همه خير است. و به فرموده حضرت زين العابدين: وجود مقدّس محمّد صلّي الله عليه و آله قائدِ خير است، يعني هم او بود كه خير را در مفهوم وسيعش به مردم تعليم داد و خود بهتر و بيشتر از مردم به خير آراسته بود.