بازگشت

طرق دستيابي به رحمت


اينك شمّه اي از آن آيات كه به قوانين و فرامين حق و عامل به آنها و اينكه رحمت رحيميّه مخصوص اين طايفه است اشاره نموده:

وَأَطِيعُوا اللّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. وارِعُوا إِلَي مَغْفِرَة مِن رَبِّكُمْ وَجَنَّة عَرْضُهَا السَّماوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ. الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُـحْسِنِينَ. وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَي مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ. أُولئِكَ جَزَاؤُهُم مَغْفِرَةٌ مِن رَبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ:(1)



از فرامين خدا و محمّد صلّي الله عليه و آله پيروي كنيد تا مشمول رحمت حق شويد. و به سوي آمرزش الله و بهشتي كه پهنايش آسمانها و زمين است و براي تقوا پيشگان (و به عبارت ديگر تاركان گناه و معصيت) آماده شده بشتابيد.



تقوا پيشگان آناني هستند كه در وسعت و تنگدستي از مال خود به فقرا انفاق كنند و خشم خود فرو نشانند و از بدي مردم در گذرند و خدا عاشق نيكوكاران است. آنهائي كه هرگاه ناشايسته اي از ايشان سرزند و ظلمي بر نفس خود كنند خدا را به ياد آرند و از گناهان خويش به درگاه دوست توبه و استغفار نمايند در حالي كه مي دانند هيچ كس جز حضرت حق آمرزنده گناه نيست، و آنها هستند كه اصرار بر كار زشتشان نكنند چون به زشتي معصيت و عاقبت بد گناه آگاهند. آنها هستند كه پاداش عملشان آمرزش حق و جنّاتي است كه زير درختان آن نهرها جاري است، در آن بهشت ها جويد و ابدي اند، و چه نيكوست پاداش نيكوكاران جهان.



در اين آيات، شمول رحمت رحيميّه در گرو اطافت از خدا و رسول، و رسيدن به مغفرت و بهشت مشروط به تقوا، و جلب عشق حق منوط به آراستگي به حسنات اخلاقي، و آمرزش گناه معلول توبه و اصرار نورزيدن به گناه، و درك آمرزش حق و خلود در بهشت محصول عمل به قوانين و دستورات حق قلمداد شده است. و اين براي همه ما روشن است كه اينهمه لطف و عنايت و اينهمه اجر و مزد، و خلاصه رسيدن به رحمت رحيميّه معلول رسالت محمّد صلّي الله عليه و آله كه امام رحمت است مي باشد.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- آل عمران، 131ـ 136.

بندگي فخر من است ار تو خريدار مني *** در بهشتم كه تو در هر دو جهان يادر مني

دوش گفتي كه غم بيهده تا چند خوري *** من چرا غم خورم اكنون كه تو غمخوار مني

تو شفاي همه رنجيّ و طبيب همه كس *** نتوان گفت كه در دل بيمار مني

دل به مهر تو سپردم نه به دستت دادم *** نا نگردد كسي آگه كه تو دلدار مني

اگر از پيش نظر غايبي اي نور بصر *** در دل غم زده و ديده بيدار مني

بختم آن دم بگشايد درِ دولت بر روي *** كه ببينم كه چو مه بر سر ديوار مني

مي رسد مژده كه نزديك خودم خواهي ماند *** دولتي باشد اگر طالب ديدار مني

با عمادت همه اين است خطاب از سر ناز *** كه بكش با ر غم عشق اگر يار مني

وَهذَا كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ:(1)



و اين قرآن كتابي است كه ما آن را براي همه جهانيان منبع بركت فرستاديم،از آن پيروي كنيد و تقوا پيشه شويد، باشد كه مشمول رحمت واقع گرديد.

وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ:(2)



چون قرآن بر شما خوانده شود، بدان گوش جان دهيد و در برابر آن سكوت كرده (قانوني غير آن نياوريد) باشد كه مورد رحمت واقع شويد.

وَأَقِيمُوا الصَّلاَةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ(3)



و نماز بپا داريد، و زكات مال خود را بپردازيد، و از رسول ماپيروي نمائيد تا مشمول رحمت حق گرديد.

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ:(4)



به حقيقت مؤمنان همه برادر يكديگرند، پس هميشه بين برادران خود صلح دهيد، و پرهيزكاري پيشه كنيد باشد كه مورد رحمت الهي واقع شويد.

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْء مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْص مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالَّثمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ. الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلّهِ وإِنّا إِلَيهِ رَاجِعُونَ. أُولئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِن رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ:(5)



البتّه شما را به سختيها چون ترس و گرسنگي و كم شدند اموال و نفوس و آفات زراعت بيازمائيم در زمينه اين امتحانات



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- انعام، 155.



2- اعراف، 204.



3- نور، 56.



4- حجرات، 10.



5- بقره، 155ـ 157.



بشارت و مژده ثواب حق از آن صابران است. آنان كه چون به حوادث سخت و ناگوار دچار شوند صبوري پيشه گرفته گويند: ما از خدائيم و به سوي او باز مي گرديم. برايشان است درود و رحمت خاصّ الهي و آنها به حقيقت هدايت يافتگان از جانب حقّ اند.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللّهِ أُولئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَةَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ:(1)



آنان كه ايمان آوردند و از وطن مهاجرت كردند و در راه خدا جهاد نمودند، بايد اميد به رحمت حق داشته باشند كه خداوند بر آن بخشاينده و مهربان است.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللّهِ وَاعْتَصَمُوا بِهِ فيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَة مِنْهُ وَفَضْل وَيَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِرَاطاً مُسْتَقِيماً:(2)



پس آنان كه به خدا ايمان آوردند و به وجود مقدّس او توسّل جستند، بزودي آنان را در رحمت و فضل خود در آورد، و آنان را به صراط مستقيم كه راه سعادت و كمال است هدايت نمايد.

فَقَدْ جَاءَكُم بَيِّنَةٌ مِن رَبِّكُمْ وَهُديً وَرَحْمَةٌ...:(3)



حقاًّ براي شما از جانب پروردگار حجّت آشكار و هدايت و رحمت كه قرآن است رسيد.

وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِكِتَاب فَصَّلْنَاهُ عَلَي عِلْم هُديً وَرَحْمَةً لِقَوْم يُؤْمِنُونَ:(4)



ما بر آنان كتابي فرستاديم كه در آن هر چيز را بر اساس دانش تفصيل داديم، هدايت و رحمت است براي قومي كه ايمان آورند.

وَلاَ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفاً وَطَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُـحْسِنِينَ:(5)



هرگز در زمين پس از آنكه كار آن به امر خداوند نظم و اصلاح يافت به فساد برنخيزيد و خداوند را از روي بيم و اميد بخوانيد كه البتّه رحمت او به نيكوكاران نزديك است.

قُلْ إِنَّمَا أَتَّبِعُ مَايُوحَي إِلَيَّ مِن رَبِّي هذَا بَصَائِرُ مِن رَبِّكُمْ وَهُديً وَرَحْمَةٌ لِقَوْم يُؤْمِنُونَ:(6)



بگو من جز از وحي خداوند از چيزي پيروي نمي كنم، اين قرآن مايه بصيرتها و هدايت و رحمت براي گوهي است كه ايمان آورند.

الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدَوا فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللّهِ وَأُولئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ. يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَة مِنْهُ وَرِضْوَان وَجَنَّات لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَداً إِنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ:(7)



آنان كه ايمان آوردند و به خاطر دين خود از وطنن هجرت كردند، و در راه خدا با مال و جانشان به جهاد برخاستند، نزد خدا مقام بزرگتر داردند و آنان رستگاران دو عالمند. پررودگارشان به رحمت بي منتهاي خود بشارت دهد، و براي آنان است رضوان و بهشت ها كه در آنها نعمتِ پايدار است. در آن بهشت ها ابدي هستند كه اين بندگان را نزد خدا پاداش عظيم است.

يَا أيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَوْعِظَةٌ مِن رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُديً وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ. قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ:(8)



اي مردم جهان، كتابي از جانب حق به سوي شما آمد كه همه پند و موعظه و شفاي دردهاي معنوي سينه ها، و هدايت و رحمت براي مؤمنين است. به مردم بگو شما بايد منحصراً به فضل و رحمت حق كه آيات قرآن است شادمان شويد، كه آن از هر چه اندوخته مي كنيد بهتر است.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- بقره، 218.



2- نساء، 175.



3- انعام، 157.



4- اعراف، 52.



5- اعراف، 56.



6- اعراف، 203.



7- توبه، 20 ـ 22.



8- يونس، 57 ـ 58.

وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَاناً لِكُلِّ شَيْء وَهُديً وَرَحْمَةً وَبُشْرَي لِلْمُسْلِمِينَ:(1)



ما بر تو قرآن فرستاديم تا حقيقت هر چيز را روشن كند و براي اهل تسليم، هدايت و رحمت و بشارت باشد

فَلَوْلاَ فَضْلُ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَكُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِينَ:(2)



و اگر فضل و رحمت خدا (كه قرآن و نبوّت محمّد و توفيق قبول آن است) شامل حال شما نمي شد البتّه از زيانكاران عالم بوديد.

وَلَوْلاَ فَضْلُ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلاَّ قَلِيلاً:(3)



و هر آينه اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز اندكي همه پيروي شيطان مي كريد.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ:(4)



امّا آنان كه به خدا ايمان آورده، نيكوكار شدند، آنها را خدا در رحمت خود داخل نمايد كه آن سعادت و پيروزي آشكار است.



آري اين همه تجلّيِ رحمت كه قرآن است، و نتيجه ايمان و عمل صالح، و بهشت و رضوان در روز قيامت، محصول نبوّت محمّد صلّي الله عليه و آله است كه وجود مقدّسش رحمت و به قول حضرت سجّاد عليهم السلام امام رحمت است.