اللهم ان الشيطان قد شمت بنا اذ شايعناه علي معصيتك ، فصل علي محمد و آله و لا تشمته بنا بعد تركنا اياه لك ، و رغبتنا عنه اليك . خدايا شادماني شيطان پيوسته از آن است كه او را اطاعت كنيم و اگر توفيق دادي كه از او دوري كنيم و به سوي تو شوق پيدا كنيم ، هرگز وسايل خوشحالي شيطان را براي ما فراهم نفرما و توفيق دوري از او را به ما كرامت گردان .

شرح :

شماتت ، به معني خوشحالي دشمن از پيدايش بلا و مصيبت است . اين فراز از دعا پناهندگي به حضرت ربوبي ، از شر شيطان است كه پيوسته به دشمني ادامه داده و در فرصت نشسته كه هر دم با ديدن زمينه هاي مساعد به حمله خود دست زند و شيطان رقيب سرسختي است كه يك آن از تصميم خود منصرف نمي شود.

خداوند متعال در قرآن كريم مي فرمايد : الم اعهد اليكم يا بني ادم اءن لا تعبدوا الشيطان انه لكم عدو مبين . (444)

اگر كسي دشمن را بشناسد و مخصوصا به حيله گري وي پي ببرد، هرگز از او غافل نخواهد شد تا به تير غيب او مبتلا شود و هر كس از شيطان تير مي خورد، آنگاه است كه از خدا و رسولش غافل گرديده است .

اگر دل ز ياد تو غافل نشيند

خدنگ بلا بر دل دل نشيند

مثلا در روايتي آمده است كه النظر سهم مسموم من سهام ابليس (445) نگاه غير مشروع از تيرهاي شيطان است ؛ زيرا فردي كه مراقب اعمال خود نيست ، اعضا و جوارح خود را تحت نظارت دقيق ندارد لذا به چنين تيري از شيطان مبتلا مي شود.

و اين دشمن چنان قهار است كه انسان را به سرعت خلع سلاح مي كند و با اسلحه خود، او را از پا در مي آورد و به وسيله نگاه هاي خود قلبش را چنان نشانه مي رود كه نورانيت را از دل او جدا مي كند و دل او را فتح كرده و در داخل قلب او جاي مي گيرد و پيوسته وي را بدانجا مي كشاند كه در نظر دارد، و او را راهي جز جهنم نيست .

ابزار شيطان اعضا و جوارح خود انسان است كه ، به وسيله زبان و يا به وسيله چشم ، گوش ، شكم و شهوت دست و پاي او را مهار مي كند و اعضا و جوارحي كه خداي متعال به ما عنايت فرموده كه وسيله رشد ما باشد و خود سلاحي برنده است كه مي تواند شيطان را از سر راه بردارد، به دست دشمن قتال مي افتد.

قلبي كه عرش الرحمان است و يا چشمي كه مي تواند به وسيله آن كمالات بسياري را طي كند، با گوشي كه مي تواند مواعظ بسيار بشنود و بدان وسيله به مقام لايق برسد، زباني كه مي تواند ذكرالله باشد و ناصح امت و گمراهان قرار گيرد، در خط دشمن مكار قرار مي گيرد كه عاقبت چنان عمل مي كند كه مورد سخريه شيطان واقع مي شود.

و شايد هيچ مرارت و تلخي ، به اندازه شماتت دشمن سخت نباشد و در اين دعا، حضرت سجاد عليه السلام از شماتت دشمن قهار (شيطان ) به خدا پناه مي برد كه بار خدايا مبتلايم مكن كه به دنبال او و به حرف او اغوا شوم ، و او به شماتت و سخريه ما بپردازد.

البته شناختن چنين دشمني بسيار دشوار است و انسان تا راه را و دشمن را نشناسد و به دفاع مناسب مجهز نباشد، روي صلاح را نخواهد ديد. به همين مناسبت خداوند متعال در قرآن كريم مكررا بندگان خود را از شيطان مي ترساند تا مبادا اين راهزن خطرناك راه را بر بندگان ببندد. O

والسلام عليكم و رحمه الله