اللهم صل علي محمد و آله ، و صيرنا الي محبوبك من التوبه ، و اءزلنا عن مكروهك من الاصرار. اءللهم و متي وقفنا بين نقصين في دين اءودنيا، فاءوقع النقص باءسرعهما فنآء، و اجعل التوبه في اءطولهما بقاء . خدايا بر محمد و آلش درود فرست و ما را به توبه كه مرتبه محبوب در نزد تو است برسان و از اصرار بر گناه كه مبغوض تو است برهان . خدايا هرگاه يكي از دو نقصان (يكي در دين و يكي در دنيا) به ما روي كند آن را كه زودتر مرتفع شود، نصيب ما گردان و از بليه اي كه بقاي بيشتري دارد، توفيق توبه عنايت بفرما.

شرح :

توبه به معني بازگشت از گناه و سركشي ، و پشيمان شدن از كردار ناپسند قبل است كه داراي دو شرط اساسي است : شرط اول پشيماني از عمل و ندامت از كار سابق ناهنجار، و شرط دوم ، تصميم قطعي بر انجام ندادن مجدد آن عمل غلط و ناصواب است ، كه اين اعراض از گناه بسيار مورد عنايت و رحمت خداست ، آن چنان كه در روايت آمده خداوند ناله توبه كنندگان را بيش از مناجات عابدان دوست دارد.

و درست به عكس آن خداوند از رفتار تبه كاري كه بر رفتار ناپسند خود اصرار مي ورزد بيزار است ؛ زيرا اصرار در عمل ناپسند، ناديده گرفتن عظمت و قدرت حضرت حق متعال است كه لازمه آن بازتاب شديد غضب الهي خواهد بود.

و در قسمت بعد امام عليه السلام دو قضيه صد در صد عقلاني را ذكر مي كند : يكي اين كه هرگاه دوران امر بين دو چيز باشد، نقصان در يك جريان تمام شدني ، يا در مدتي غير متناهي ، هيچ گاه عقل نمي پذيرد كه نقصان غير متناهي را انتخاب كند و دلگرم به انتخابي شود كه داراي منقصت ابدي است .

اينك دنيا و آخرت هر دو با هم در دو طرف خط مستقيم هستند كه يكي كوتاه و ديگري ابدي است . از اين رو عقل در انتخاب اصلح مستقل است . و نيز در قسمت اخير فرموده و اجعل التوبه في اءطولهما بقاء .

يعني امام عليه السلام بازگشت نمودن و روي آوردن به آن سو كه تمام شدني نيست ، و اعراض از عاريه ها و پديده هاي تمام شدني را از خداوند متعال درخواست نموده است .

اين كه امام صادق عليه السلام فرمود : العقل ما عبد به الرحمن و اكتسب به الجنان (422) همين واقعيت عقلاني است كه مورد درخواست حضرت سجاد الائمه قرار گرفته است ؛ يعني عقل ابديت را مي پذيرد و نسبت به امور عاريه اي بدبين و گريزان است .