اللهم اني اعوذ بك من هيجان الحرص و سوره الغضب و غلبه الحسد و ضعف الصبر و قله القناعه و شكاسه الخلق و الحاح الشهوه و ملكه الحميه و متابعه الهوي و مخالفه الهدي و سنه الغفله و تعاطي الكلفه و ايثار الباطل علي الحق . خدايا، به تو پناه مي برم از طغيان حرص و قلت قناعت و كجي خلق و افراط در شهوات و عصبيت شديد و پيروي هوا و مخالفت با هدايت و سستي غفلت و روا داشتن تكلف ها و انتخاب باطل در مقابل حق !

شرح :

امام عليه السلام در دعاي هشتم ، از چهل نوع گرفتاري و بلاي گوناگون به خدا پناه برده است كه ده نوع آن را در اين فراز آورده ايم كه اولين طغيان حرص است ؛ بلايي بي پايان و گرفتاري دايمي اي كه ملازم انسان است .

امام صادق عليه السلام در كتاب شريف كافي ، طي روايتي شخص حريص ‍ را به كرم ابريشم مانند كرده كه پيوسته به دور خود پيله مي تند و هرچه بيشتر فعاليت مي كند محصورتر مي گردد و لذا اميد به نجات او كمتر است تا سرانجام در پيله خود جان مي سپارد؛ (405) خصلتي كه تنها درمان آن ، قناعت و محدود كردن خواسته ها و آرزوها است .

صفت ديگر بد خلقي است . خلق عبارت از هياءت نفساني خاصي است كه انجام عمل را بسيار ساده مي كند؛ مثلا كسي كه داراي خلق سخاوت است ، به راحتي از اموال خود بذل و بخشش مي كند، و يا كسي كه داراي خوي شجاعت است ، به آساني در جريان هاي ترس آور اقدام مي كند. لذا اگر كسي بدخلق بود، علي الدوام رفتار او به طور عادي موجب آزار خود او و ديگران است و در نهايت ، شخص را مستوجب عذاب الهي مي گرداند.

صفت ديگر طغيان غضب است . فرد غضبناك در هر امري ، خشن و خارج از تعقل اقدام مي كند، كه بايد از شر اين صفت خطرناك به خدا پناه برد.

صفت ديگر غلبه حسد است كه آن نيز صفات بسيار پليد است و پيوسته خود حسود را آزار مي دهد. در روايتي از امام صادق عليه السلام مي خوانيم : المؤ ن يغبط و المنافق يحسد : (406) مؤ من غبطه مي خورد و منافق حسد مي ورزد. غبطه صفت خوبي است كه انسان را وادار به كسب كمال مي كند، ولي حسد افراط در شهوت است كه همان راحت طلبي و عافيت خواهي دائم است ؛ به طوري كه انسان را از هرگونه كمال باز مي دارد.

صفت بعدي عصبيت است كه خود نشاني از جاهليت مي باشد. زيرا عصبيت به معني دفاع بدون قيد و شرط و طرفداري غير معقول است ؛ لذا امام صادق عليه السلام از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم نقل فرموده اند : من كان في قلبه حبه من خردل من عصبيه بعثه الله يوم القيامه مع اءعراب الجاهلي . (407)