بازگشت

فراز چهارم


فصل علي محمد و آله و افتح لي يا رب باب الفرج بطولك و اكسر عني سلطان الهم بحولك ، و اءنلني حسن النظر فيما شكوت و اءذقني حلاوه الصنع فيما ساءلت ، و هب لي من لدنك رحمه و فرجا هنيئا، و اجعل لي من عندك مخرجا وحيا . خدايا، بر محمد و آلش درود فرست و به قدرت خود گشايش را نصيبم فرما. فراگيري پريشاني و غم را در هم شكن و به شكوه هاي من حسن نظر بفرما و شيريني اجابت درخواست هايم را به من بچشان و از درگاه منيع خود رحمت و گشايش گوارايي نصيب فرموده و گشايش دشواري ها را بر من سريع و آسان بگردان .

شرح :

در فراز قبل ، امام عليه السلام توجه گرفتاري و شدت نگراني ها به خويش را بر شمرد و ضعف خود را نسبت به تحمل آنان بيان داشت . در اين فراز، حضرت بر محمد و آلش درود فرستاده و از خداي متعال درخواست فرج و گشايش و رفع غم و هم از خويش را فرموده است . اما اين كه قبل از بيان حاجت بر محمد و آلش درود فرستاده سرش آن است كه خداوند متعال حتما درود بر پيامبر را به اجابت مي رساند؛ زيرا قابليت از طرف پيامبر و اهل بيت آن بزرگوار تمام شده است و فاعليت نيز در خداي متعال كامل مي باشد. از اين رو اجابت حتمي خواهد بود، و خداي متعال اجل و اكرم از آن است كه از ميان دو سؤ ال ، يكي را مقرون به اجابت و ديگري را مردود فرمايد. از اين رو بسياري از ادعيه مقرون به درود بر پيامبر و آلش مي باشد.

امام عليه السلام براي برطرف شدن گرفتاري ها تعبيرات مختلفي آورده است ، از قبيل فتح باب ، فرج و شكستن سلطه هم و غم ، طلب و حسن نظر جناب حق ، چشيدن شيريني در بخش رحمت و گشايشي گوارا و بيرون رفتن سريع از گرفتاري ها. البته بعيد نيست كه هر يك از اين عنوان ها در ارتباط با نوعي خاص از گرفتاري ها باشد؛ خروج از بعضي مصائب ، شكستن سلطه هم و غم است ، مانند فقر و قرض و دشمن غدار و مكار. و بعضي ديگر مانند چشيدن شيريني است ، مانند عافيت از دردها و مرض ها، كه پس از بهبودي آرامش پيدا شده و بسيار لذت آور است . طلب حسن نظر در مواردي است كه تقاضاي نعمت بيشتر و لطف زايد است ، و گشايش گوارا مانند از غربت نجات يافتن و راه گم كرده را پيدا كردن و يا دوست از دست رفته را باز يافتن .

خروج سريع هم در مواردي همچون در بند دشمن افتادن و به همدم ناجنس مبتلا گرديدن مصداق دارد كه در حقيقت ، امام معصوم عليه السلام به خوبي همه آن ها را تعليم داده و به ما آموخته كه چگونه در موارد مختلف از خداي متعال درخواست ياري كنيم .