اللهم صل علي محمد و آله ، و اجعله اءيمن يوم عهدناه ، و اءفضل صاحب صحبناه ، و خير وقت ظلنا فيه . خدايا بر محمد و آلش درود فرست و امروز ما را بهترين و مبارك ترين روزي قرار بده كه تاكنون ديده ايم و بهترين ياري كه تاكنون با او موافقت داشته ايم و بهترين روزي كه آن را شب رسانيده ايم .

شرح :

ظلول در روز مانند بيتوته (شب زنده داري ) در شب است .

در اين فراز امام معصوم عليه السلام از خداوند مي خواهد كه امروز را بهترين روز و برترين آن ها و خوش يمن ترين ايام عمر قرار بدهد. اين فراز از دعا مضمون همان روايتي است كه از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نقل شده كه فرمود :

من استوي يوماه فهو مغبون ، و من كان غده شرا من يومه فهو ملعون ، و من لم يتفقد النقصان في عمله كان النقصان في عقله ، و من كان النقصان في عمله و عقله فالموت ؛ خير له من حياته ؛ (393)

هر كس فرداي او بدتر از امروز اوست از درگاه احديت دور است و هر كس ‍ علت منقصت فرداي او بدتر از امروز اوست از درگاه احديت دور است و هر كس علت منقصت در عمل خود را جويا نشود، در عقل او نقصان است و آن كه در عقل و عمل او نقصان هست ، مرگ براي او، از زندگي بهتر است .

در نظام هستي موجود همه موجودات در تكاپو و تلاش هستند و موجود ساكن در عالم طبيعت وجود ندارد، از معدن گرفته تا گياهان و از گياهان تا جانوران پيوسته به طرف نقطه مطلوب خود در حركت و تلاش هستند، حال اگر انساني در نظام انسانيت تكامل پيدا نكند، از قافله هستي عقب خواهد ماند؛ پس بايد هر روز او از ديروز بهتر باشد، و بلكه لحظات زندگي او پيوسته رشد كند و گرنه پست ترين موجودات خواهد بود كه خداوند مي فرمايد : ان شر الدواب عندالله الصم البكم الذين لا يعقلون (394)

بدترين جنبنده نزد خدا انسان كر و گنگي است كه تعقل ندارد.

منظور از گنگ و كر در اينجا ديدن و شنيدن فيزيكي نيست ، بلكه مراد اين است كه چشم دل و گوش جان آدمي باز شود، تا آن كه اين آيه شريفه ذيل بر او صادق نشود : لهم قلوب لا يفقهون بها و لهم اءعين لا يبصرون بها و لهم آذان لا يسمعون بها و اءولئك كالانعام ، بل هم اءضل . (395) عمر سرمايه انساني است ، نبايد آن را به آساني از دست داد.

لحظات عمر اگر از دست برود باز نمي گردد و ديگر بايد براي هميشه از او خداحافظي كرد و جزء تاريخ زندگي شمرد.

اين كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود : كسي كه فردايش از امروزش بدتر باشد، ملعون است ؛ يعني دور از رحمت خداست و در حرمان به سر مي برد. انسان بايد مواظب باشد تا روزگار عمر را كه سرمايه است و مي توان با آن بزرگترين مقام قرب به خداي متعال و سلطنت ابد را فراهم نمود، به سادگي در مقابل هيچ از دست ندهد و يا نعوذ بالله بدان وسيله عذاب جاويد فراهم نكند. و براي انسان عاقل ننگي بدتر از اين ممكن نيست كه بهترين سرمايه او، خود، مايه حرمان و سقوط در عذاب ابد و خلود در نقمت و نكبت گردد.

هفته ها، ماه ها و سال هاي عمر از دست مي رود - و از نظر نجومي 50 سال گذشته - ولي از نظر رشد عقلاني كودكي پنج ساله بيش نيست .

و اشتباه عظيم تر آن كه بعضي مي پندارند رشد انساني عبارت از جمع آوري مال و افزودن ثروت و گسترانيدن تزيينات است . و همان عوامل كودكانه در ايام پيري باقي است و به گرد آوري زر و زيور دست مي زند و فراموش كرده كه رشد بايد در نهاد فضايل و كرامت انساني باشد و گرنه خزان عمر مي رسد و از اين جهان فاني مي رود و جز خسارت چيز ديگري به همراه نخواهد داشت .