بازگشت

فراز ششم


اللهم انما يكتفي المكتفون بفضل قوتك ، فصل علي محمد و آله ، و اكفنا، و انما يعطي المعطون من فضل جدتك ، فصل علي محمد و آله و اءعطنا، و انما يهتدي المهتدون بنور وجهك ، فصل علي محمد و آله و اهدنا . خدايا آنان كه در حد كفايت از همه چيز قرار دارند، كساني هستند كه در پناه كفايت تو به سر مي برند، پس بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را هم كفايت بفرما و هر كس كه دست بخشنده دارد به فضل جود توست ؛ پس بر محمد و آلش درود فرست و به ما هم عطا بفرما و هر كسي كه به راه مستقيم هدايت راه يافت به نور وجه تو بود، پس بر محمد و آلش درود فرست و ما را به هدايت خود در صراط مستقيم قرار ده .

شرح :

در حد كفايت زندگي داشتن ، به معني دارايي و ثروت هنگفت و ذخيره هاي زر و زيور نيست ؛ زيرا آن كه بيشتر از همه در سر خود پرورانده است كه بايد در پناه پول و زور به آسايش رسيد؛ پس از گذراندن دوره هاي سختي و رسيدن به خواسته ها مي داند كه آرامش در پناه اوهام تهي و غلط او نبوده و اگر هزاران برابر اين قدرت فيزيكي و اندوخته چنين و چنان شود، ولي امنيت روحي و آرامش دل و جان نداشته باشد، هرگز سر به بالين آسايش ‍ نخواهد گذاشت و لذا امام عليه السلام فرمود : انما يكتفي المكتفون بفضل قوتك ؛ يعني در آرامش زيستن و در پناه كفايت حضرت ربوبي بودن به همين جهت امير مؤ منان فرمود : من توكل علي الله ذلت له الصعاب ، (320) و من توكل لم يهتم ، (321) و در جمله بعد حضرت ربوبي - جل و علي - مي بخشد؛ زيرا در قرآن كريم آمده : يا ايها الناس انتم الفقراء الي الله و الله هو الغني الحميد (322) اي مردم شما نيازمند به خداوند هستيد و خداوند بي نياز و بزرگوار است .

از آنجا كه حقيقت وجودي هر شخصي از خلاق متعال عالم است و در اصل هستي خود به ديگري وابسته مي باشد معلوم مي شود كه در مزاياي زندگي نيز به همان خداي بزرگ وابسته است .

و چه خوب است انسان بجاي آن كه چشم خود را به دست ديگران متوجه كند، اين چشم را به كرم همان كسي داشته باشد كه جمله هستي ها و همه ي نعمت ها و تمام ثروت ها از آن اوست و همان كسي كه به اين شخص ‍ ثروت مند عطا كرده مي تواند به ما هم عطا فرمايد.

و امام عليه السلام در قسمت آخر اين فراز از دعا هدايت را تماما به حق نسبت داده و مي فرمايد : جملگي آنان كه به هدايت رسيده اند از نور توست و قرآن كريم نيز به همين جهت اشاره فرموده و مي فرمايد : لولا فضل الله عليكم مازكي منكم من اءحد (323) و اگر فضل خدا بر شما نبود هيچ كدام پاكيزه نمي شديد.

مرا گداي تو بودن و سلطنت خوشتر

كه ذل جور و جفاي تو عز و جاه من است

از آن زمان كه بر اين آستان نهادم روي

فراز مسند خورشيد تكيه گاه من است

پاورقي



320- اميرالمؤ منين علي عليه السلام فرمود : هر كس بر خداوند توكل كند سختي ها بر او آسان شود. (تصنيف غرر و دررآمدي ص 197، كلام 3888).

321- و هر كس (بر خداوند) توكل كند اندوه نخواهد داشت . تصنيف غرر و دررآمدي ص 197، كلام (388).



322- فاطر، 15.

323- نور، 21.