و من اءوهمنا ذكره ، و لم نعلم مكانه منك ، و باءي اءمر و كلته ، و سكان الهواء و الاءرض و الماء، و من منهم علي الخلق فصل عليهم يوم ياءتي كل نفس معها سائق و شهيد . و درود بر آن دسته از فرشتگان كه نام آنان را نياورده و موقعيت آنان را نمي شناسيم كه به چه چيز ماءمور هستند! و سلام بر ساكنان فضا و زمين و آب ها و آنان كه بر خلايق مسلط هستند! پس درود فرست بر آنان ، در آن دم كه هر كسي را به طرف قيامت مي كشانند با او ماءمور ناظري از پس و پيش خواهد بود.

شرح :

از آن جا كه مي دانيم خلايق عالم غير متناهي و غير قابل احصا مي باشند، قطعا آنچه را كه امام عليه السلام از انواع فرشتگان در اين دعا نام برده ، عبارت از يك دسته معدود از ملائكه اند كه داراي شمارش مي باشند، ولي مسلما آنچه نام برده نشده قابل مقايسه با آنچه نام برده اند نمي باشد. و لذا فرمود : بر فرشتگاني كه نام و نشاني از آنان نيست و در امور خاص خودشان به انجام وظيفه اشتغال دارند درود فرست ! لذا در سوره مجادله آيه 17 آمده است : و ما يعلم جنود ربك الاهو : و هيچ كس لشكريان خداوند را نمي داند مگر خودش .

در روايت حماد بن عيسي از امام صادق عليه السلام روايت شده : ساءل رجل ابا عبدالله فقال الملائكه اكثرام بنو آدم فقال و الذي نفسي بيده ملائكه الله في السموات اكثر من عدد التراب في الارض : (300) شخصي از امام عليه السلام سؤ ال كرد : ملك بيشتر است يا انسان ها؟ حضرت فرمود : به خدا قسم آنان از ذرات خاك بر روي زمين بيشتر هستند!؛ زيرا هيچ موجودي در نظام عالي و داني عالم نيست ، مگر آن كه ميزان دقيق نظم و منطق حساب و كتاب بر تمام حقيقت او جاري است ، و اين خود ميسور نيست ، جز با حاكميت نظام علمي و تدبيري حضرت حق متعال كه به وسيله فرشتگان در تحت محاسبه و تدبير است .

حضرت در ادامه فرموده اند :

بعض فرشتگان در فضا و گروهي در آب و گروهي در زمين هستند. مثلا در زمين ، قوه ناميه كه گياه را مي روياند نه قابل ديدن است و نه در هيچ آزمايشگاهي مورد نجزيه و تحليل قرار مي گيرد. دانه نباتي در هيچ شرايطي جز در خاك يا آنچه مواد خاص خاكي را واجد است نمي رويد و اين قدرت رويش ، جز به نيرويي ماوراء عالم عناصر ميسور نيست ؛ زيرا نمو گياه با ضميمه شدن و يا مونتاژ اجزا به يكديگر نمي باشد. چون اگر در آزمايشگاه سلول هاي حياتي گياهان را دقت كنند، به خوبي درمي يابند كه به غير از ماده در تركيبات موجودات ، چيز ديگري به نام حيات در كار است كه از سنخ و سبك عناصر نيست و امكان رشد و تكامل فقط در همان تعبيه شده است كه اگر از دست رفت ديگر نمي رويد و اين عامل خاص را دانه نباتي از درون خاك جسته و پيدا كرده است .

و گروه ديگري از ملائكه هم هنگام ورود انسان به محشر همراه او هستند : يكي او را به محشر برده و ديگري گواه بر كردارها و رفتارهاي اوست !