بازگشت

فراز نهم


و السفره الكرام البرره ، و الحفظه الكرام الكاتبين ، و ملك الموت و اءعوانه ، و منكر و نكير و رومان فتان القبور، و الطائفين بالبيت المعمور، و مالك و الخزنه و رضوان و سدنه الجنان . خدايا، بر آن دسته از فرستادگان از ملائكه كه داراي كرامت و نيكويي بوده و نيز نويسندگان كرام كه هرگز اشتباه نمي كنند، و ملك الموت و دستياران او، و دو فرشته سؤ ال كننده در قبر، و فرشته اي به نام رومان كه قبور را مي شكافد، و آنان كه در بيت المعمور طواف مي كنند و آنان كه مالك دوزخ و خازن هاي جهنم و رضوان و خدمتگزاران در بهشت هستند درود فرست !

شرح :

دسته ديگر ملائكه ، واسطه هايي هستند كه نازل مي گردند و به همراه خود چيزهايي دارند كه جملگي به صلاح و مصلحت مردم است . اينان در ماءموريت هاي خود حامل هدايا، نعمت ها و بركات بسيارند و هر رفت و آمد آنان ، پيامدهاي نيك ، سلامتي و عافيت را به دنبال دارد.

از آن جا كه اين دسته از فرشتگان ، معصوم و بدون خطا و مطيع محض ‍ حضرت خداوندي هستند، صفت برره بر آن ها اطلاق گرديده ؛ يعني اينان از كرامت و فضيلت و نيكي بسياري برخوردارند؛ چنان كه در قرآن كريم نسبت به آنان صفت كرام برره نيز آمده است ؛ سوره عبس ، آيات 16 - 13 : في صحف مكرمهَ مرفوعه مطهرهَ باءيدي سفرهَ كرام برره .

دسته ديگري از اين فرشتگان ، كاتبان اعمال آدميان مي باشند كه تمامي افعال و رفتارهاي آنان را محفوظ مي دارند. آنان در قيامت ، متني را به دست افراد مي دهند تا قرائت كنند؛ متني كه آن چنان با دقت نگاشته شده كه خود انسان تعجب مي كند و مي گويد : يا ويلتنا مال هذا الكتاب لا يغادر صغيره و لا كبيره الا اءحصاها و وجدوا ما عملوا حاضرا . (296)

در آيه كريمه ديگري مي خوانيم : و ان عليكم لحافظينَ كراما كاتبين ، (297) و در سوره ق آيه 18 فرموده : اذ يتلقي المتلقيان عن اليمين و عن الشمال فعيد ؛ يعني دو ماءمور دقيق در طرف راست و طرف چپ او به مراتب نشته اند. و در روايت از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود : استعبد هم الله بذلك و جعلهم مشهودا علي خلقه ليكون العباد لملازمتهم اياهم اشد علي طاعه الله مواظبه و عن معصيته اشد انقباضا : (298) خداوند ايشان را بنده خود گرفت و ايشان را در خور ذكر براي خلق خودش قرار داد، تا آن كه بندگان به واسطه ي همراهي ايشان بر اطاعت خداوند محكم تر باشند و بر معصيت و نافرماني خداوند، بيشتر خود را بگيرند.

اما نكير و منكر دو ملك اند كه از منكرات - يعني شناخته نشده ها - سؤ ال مي كنند. اما براي مؤ منين بشير و مبشر ماءمور مي شوند. در دعاي رجبيه آمده كه ارعيني مبشرا و بشيرا و اعوذ بك من منكر و نكير : (299) و به چشمان من مبشر و بشير را نشان بده ! و پناه مي برم به تو از نكير و منكر!

و اما رومان كه از روم مشتق شده و به معني قصد و طلب است ؛ او ميت را دنبال مي كند و فتان القبور به معني فتان اصحاب القبور است ؛ يعني نه اين كه او زمين را نبش كند، بلكه خود ميت را طلب مي كند.

و نيز حضرت ملائكه خاصي را طواف كننده بيت المعمور گفته . هم چنين ماءمور دوزخ را مالك ناميده و رضوان را دربان بهشت معرفي فرموده و در نهايت به جملگي آنان درود و سلام نثار فرموده است . در انتها بايد بگوييم كه نام گذاري هر يك از اين ملائكه به اسماء خاص ، نكته اي دارد كه مجالي بيش از اين را مي طلبد.

پاورقي



296- كهف ، 49.

297- انفطار،9 و 10.

298- نور الثقلين ، ج 5، ص 522، ح 14.

299- دعاهاي هر روز ماه رجب ، مفاتيح الجنان ، ج 183 و 184.