و الروح الذي هو علي ملائكه الحجب ، و الروح الذي هو من اءمرك فصل عليهم و علي الملائكه الذين من دونهم ، من سكان سماواتك ، و اءهل الاءمانه علي رسالاتك ، و الذين لا تدخلهم سامه من دئوب و لا اعياه من لغوب و لا فتور . و درود فرست بر روح ، فرشته اي كه بر ملائكه حاجب ماءمور است ! و نيز بر آن فرشته اي كه در ارتباط با عالم امر مي باشد! و درود فرست بر ساير فرشتگان كه از ساكنان آسمان ها هستند و بر آنان كه واسطه پيام ها و امانت هاي تو مي باشند! و بر تمامي ملائكه اي كه هرگز خستگي و سستي و زحمت در جد و كوشش خود احساس نمي كنند!

شرح :

قانونمند بودن عوالم مختلف

در نظام طبيعي عالم ، حوادث تحت ضابطه ها و قواعد دقيق علمي است ، به طوري كه هرگز تخلف از آن ضوابط ميسور نمي باشد، زيرا اگر ضوابط و قواعد علمي در اين جهان تخلف پذير باشند، هرگز نمي توان هيچ علم و فني را تدوين نمود و ضابطه اي خاص را در نظر گرفت ؛ لذا به طور كل نظام علمي جهان به هم مي ريزد و ترقي و تكامل علم ديگر معني نداشته و بر هيچ قانون علمي اي نمي توان تكيه كرد. در اين صورت ، همه پيش آمدها و تجزيه ها و تركيب ها، تبديل به جزئياتي غيرقابل پيش بيني مي شوند، لذا بايد در مورد هر يك به انتظار نشست و ديد كه چه خواهد شد! حتي يك آسپرين را براي هيچ مريضي نمي توان تجويز نمود و به طور كلي ، امكان پي ريزي يك علم با قوانين معين كاملا از بين مي رود.

ولي هم چنان كه مي دانيم نظام طبيعي اين عالم تحت ضوابط و قانونمندي علي و معلولي خاصي است و هيچ تخلفي در آن صورت نمي گيرد، زيرا سنت حضرت حق بر اين امور قرار گرفته : و لن تجد لسنه الله تبديلا. (290) عالم مجردات نيز، بر همين حال و روش است . نظمي دقيق و نظام مند، بيش از آنچه كه در اين عالم از آن خبر داريم در عالم ملائكه واقع است و لذا ملائكه حجب ، تحت سيطره روح قرار دارند و با برنامه اي خاص وظايف خويش را انجام مي دهند، و اصولا هر يك از ملائكه الله داراي وصف خاص و دستورات ويژه اي هستند.

در اين فراز، امام عليه السلام مي فرمايند كه بعضي از ملائكه در آسمان ساكن اند و از آن جايي كه مجردات داراي مكان مادي نيستند، پس منظور از آسمان نظام افلاك و كهكشان نيست ، بلكه غرض آن است كه آنان داراي مقامي رفيع هستند، زيرا آسمان كنايه از جايگاه وجودي رفيع است . نيز معلوم است كه در فضاي نامتناهي ، هرگز مكاني از مكان ديگر برتر نيست ، بلكه شايد بتوان گفت كه آبادترين نقطه در فضاي غيرمتناهي عالم ، همين سياره زمين است كه جايگاه انسان است ؛ انساني كه خود برترين موجودات عالم است . حال كه معلوم شد آسمان از زمين بهتر نيست ، پس آسماني كه خاص فرشتگان است ، هرگز از سنخ نظام فلكي و كهكشاني نخواهد بود، بلكه مربوط به مراتب بلند وجود است كه در مبحث تشكيك معنوي وجود در علم فلسفه به طور مفصل از اين عوالم بحث مي شود.