بسم الله الرحمن الرحيم

صحيفه مكرمه سجاديه در ضوء نزول قرآن كريم نشاءت يافته و ذخيره هاي عظيم و وراثتي برتر از همه ارزش هاست كه اهل بيت وحي و عصمت بر امت خود ارزاني داشته اند.

بلنداي محتوا و مضمون اين صحيفه الهيه معرفت و شناختي است كه از مبدئيت وحي سرچشمه يافته است و ريشه جهان بيني در آيين مقدس ‍ اسلام و مكتب دعا بر اين پايه پي ريزي شده است . به ديگر سخن ، شهود، در ديد معصومانه اولياء دين پايه شناخت و جهان بيني آنان است و اين واقعيت حيرت انگيز در فرازهاي گوناگون دعاها و نيايش ها و شكل و محتواي آن ها پيداست . از اين روي ، ترجمه و شرح اين صحيفه مكرمه را شهود و شناخت ناميديم .

هدف ما از اين نوشتار تلاش در رخنه به خاطره محبوب بود، شايد به شفاعت يا نظاره اي به ديده رحمت و مغفرت آن پاك جانان راستين نايل آييم و ذخيره اي براي روزي كه لا ينفع مال و لابنون برگيريم و در حد بضاعت مزجاه ، در توضيح و تشريح نكات بلند آن كوشش كنيم .

شيوه كار چنان بود كه ابتدا هر يك از دعاهاي صحيفه سجاديه به فرازهايي تقسيم گشت و پس از ترجمه ، به شرحي مختصر و بيان نكاتي كه به نظر برجسته تر مي نمود مبادرت گرديد.

غالب مطالب طرح شده در شرح ، با سعي در ساده نويسي از قرآن كريم و كتب روايي مرجع ، نهج البلاغه ، تفسير الميزان ، اسفار، شفا، و كتب عرفاني همانند فصوص الحكم ، فتوحات مكيه محي الدين عربي ، تمهيد القواعد ابن تركه و... تنظيم و تبيين گرديد.

البته در ترجمه سعي بر آن بود كه معني به مقصد و مرام امام عليه السلام بسيار نزديك باشد - چنان كه هنر ترجمه در همين است - زيرا ترجمه لغات و سپس جملگي را در كنار يكديگر قرار دادن آفت بزرگي است كه چه بسا موجب دور شدن از مقصد متن مي شود، لذا اين حقير گاهي متجاوز از يك ساعت در يك لغت خاص فكر مي نمودم تا بتوانم معني نزديك به افق متن دعا را پيدا كنم .

در اين رابطه ، بهترين و مفصل ترين شرحي كه در تبيين لغات و روشن ساختن اعراب و توضيح ريشه و تصريف افعال ، واژه ها دقت فراوان مبذول داشته و انصافا شايسته تقدير و شايان ذكر خير و طلب رحمت الهي مي باشد شرح مرحوم سيد عليخان مدني رحمه الله است . البته ايشان گاهي با مناسبت به ذكر بعضي از مسائل كلامي و فلسفي و احيانا تاريخي نيز پرداخته است .

هم چنين شروح و حواشي بسيار قابل توجهي از مرحوم ميرداماد و فيض ‍ كاشاني بر صحيفه نيز باقي است ؛ چنان كه از مرحوم آيت الله علامه شعراني نيز شرح دقيق و قابل ملاحظه اي به چاپ رسيده است . شروح فارسي فراواني نيز از شارحاني همانند مرحوم علامه قمشه اي و مرحوم فيض الاسلام و ديگران موجود است كه هر يك در حد توان خود در آن مهم همت عالي گماشته اند.

خداوند منان تلاش و زحمت جملگي محققان و مؤ لفان و شارحان را را خير كثير خود در دو جهان جبران فرمايد و از اين ناچيز و خادم خادمان حريم اهل بيت عصمت و طهارت نيز به لطف و رحمت خود بپذيرد و مشمول عنايات و فيوضات خود و شفاعت امامان پاك لاسيما حضرت سجاد الائمه عليه السلام بفرمايد! والسلام عليكم و رحمه الله .

فروردين 1381 مطابق با صفر المظفر 1423

قم المشرفه - حسن ممدوحي كرمانشاهي