بازگشت

فرقان


از ريشه فرق به معناي جدا ساختن. بعضي آن را مصدر دانسته اند: فرقت فرقا و فرقانا. اما فرقان - در مقايسه با فرق - داراي نوعي مبالغه است؛ چرا كه به معناي فاعل (فارق)؛ جداكننده آمده است. [1] راغب، فرقان (در معناي مصدري) را بليغ تر از «فرق» دانسته، زيرا كه فرقان در زمينه جداسازي ميان حق و باطل به كار مي رود. [2] .

شيخ ابوالفتوح در مقدمه تفسير خود [3] و جمعي ديگر از علماي تفسير و علوم قرآن، [4] . كلمه «فرقان» را از اسامي (اصلي) قرآن ذكر كرده اند: «تبارك الذي نزل الفرقان علي عبده...» (مبارك است خدايي كه «فرقان» را بر بنده اش نازل كرد.) [5] فرقان به معناي فرق گذارنده ميان: حق و باطل، ايمان و كفر، توحيد و شرك، هدايت و ضلالت، طاعت و عصيان، سعادت و شقاوت، بهشت و دوزخ، دادگري و ستم و... و از جمله: ميان حلال و حرام و ساير احكام پنج گانه تكليفي... و نيز جدا كننده ميان درجات هر يك از امور ياد شده مي باشد. [6] و در متن همين دعاي شريف آمده است: (و فرقانا فرقت به بين حلالك و حرامك..): (و فرقاني (قرارش دادي)، كه با آن ميان - احكام - و حلال و حرام خود را جدا ساختي...) [7] .


پاورقي

[1] السيد علي خان، الحسيني، رياض السالكين، 410 / 5.

[2] همان، به نقل از، المفردات، ص 378.

[3] شيخ ابوالفتوح، تفسير، ج 1، مقدمه.

[4] از جمله: طيب، سيد عبدالحسين، اطيب البيان، ج 14، ص 296.

[5] فرقان / 1.

[6] ر. ك. طيب، سيد عبدالحسين، همان.

[7] ر. ك. پي نوشت شماره 3.