بازگشت

شروح صحيفه سجاديه


شروح صحيفه سجاديه خيلي فراوان است. ترجمه ها هم خيلي فراوان است. ترجمه هاي معاصرين هم خيلي فراوان است. خودتان بايد تشخيص دهيد كه كدام درست است. ولي آنكه علماي ما گفته اند بهترين شرح، شرح مرحوم سيد علي خان است. اين شرح قبلا چاپ سنگي شده است و به تازگي جامعه مدرسين در نه جلد آن را چاپ كرده است.

آقا سيد ابوالفضل موسوي تبريزي كه در قبل از انقلاب به رحمت خدا رفتند، چون ديد كه شرح صحيفه سيد علي خان مدني مطالب ادبي فراواني دارد كه به درد اهل منبر نمي خورد، اين كتاب را تلخيص كرد. يعني خلاصه شرح سيد علي خان در سه جلد چاپ شده است. البته شروح متعدد ديگري هم چاپ شده است. سال گذشته شرحي در پنج جلد چاپ شد كه نويسنده آن دويست سال قبل زندگي مي كرده و مطالب عرفاني بسياري در آن آورده است.

شرح سيد علي خان مدني همه چيز دارد. خيلي جاها بحث هاي اضافي دارد كه مي تواند چند روز درس و منبر را اداره كند. در بين ترجمه ها هم علاوه بر ترجمه صدر بلاغي، علامه شعراني ترجمه مناسبي دارد. من فكر نمي كنم در بين علما كسي به جامعيت ايشان در ميان علماي اخير داشته باشيم. ايشان يك مترجم به تمام معنا و ماهر با تسلط كامل به لغت و زبان عرب بوده اند. آيت الله حسن زاده آملي گفته اند كه اگر شعرهاي تفسير منهاج البيان و شعرهاي تفسير ابوالفتوح رازي توسط ايشان حل نشده بود، براي حل آن مشكل داشتيم. ايشان اديبي دانشمند بوده است و صحيفه سجاديه و دعاي عرفه و نفس المهموم را به قصد قربت ترجمه كرده است و پاورقي خوبي هم دارد.

البته مترجمين جديد هم هستند كه خودتان بايد بررسي كنيد و گزينش نماييد. الان بسياري از كساني كه دست به ترجمه مي زنند مترجم نيستند يعني اصلا تسلط به زبان و ادبيات ندارند و متأسفانه اين ترجمه ها قابل قبول نيست.

يكي از مترجمان معروف (ره) مي فرمود كه من گاهي براي يافتن يك معادل براي يك كلمه مدتها تحقيق مي كردم ولي اخيرا برخي از مترجمين در طول دو ماه يك كتاب را ترجمه مي كنند و اصلا نمي توانيم به اين ترجمه ها اطمينان كنيم.

سه كتاب هم بنده معرفي مي كنم. در گذشته آقاي آقا سيد ابوالفضل كتابي نوشته است بنام «قاموس صحيفه» يعني همه لغات صحيفه را در آن گردآوري كرده است. دومين كتاب، كتاب آقاي قريشي است كه الان در اروميه هستند. ايشان هم معجم صحيفه دارند. براي اينكه ببينيم اين واژه كجاهاي صحيفه است مناسب است. سومين كتاب، كتاب الدليل علي موضوعات الصحيفه» است كه مرحوم مظفر (البته مظفر معروف نيست) آن را تأليف كرده و جامعه مدرسين آن را چاپ نموده است.

فكر مي كنم كه هر كدام از ما همين كتاب از ما همين كتاب ها و برخي از شرح ها و ترجمه ها را داشته باشيم و روي آن وقت بگذاريم مي توانيم بهره كافي از صحيفه داشته باشيم و به هدفي كه مد نظر است كه صحيفه بيش از پيش در ميان مردم مطرح شود، برسيم. البته ما نبايد خيلي مردم را مد نظر قرار دهيم بلكه بايد اول ببينيم كه آيا خودمان به صحيفه توجه داريم و آيا اين صحيفه روي ما اثر مي گذارد يا خير؟ اين يكي از اشتباهات همه زمانها و زمان ما است كه حواله به ديگران مي دهند. اينكه انسان خودش توجه نداشته باشد و به مردم بگويد، اثري ندارد. ما بايد بيش از همه خودمان به قرآن و صحيفه و نهج البلاغه و محتواي آنها عمل كنيم. اگر مردم ما را در عمل عامل به صحيفه ببينند، راحت تر قبول مي كنند. و فراموش نكنيم كه «دو صد گفته چو نيم كردار نيست».