بازگشت

تفاوت نسخه هاي صحيفه سجاديه


هنگامي كه ما صحيفه را مطرح مي كنيم، سؤالاتي هم در كنارش مطرح مي شود كه بايد به آنها پاسخ داده شود. سؤال اول اينكه هم در كتاب ها و هم در گفتارها، اين كتاب به عنوان صحيفه كامله سجاديه گفته مي شود.

آيت الله مرعشي نجفي در مقدمه صحيفه فرموده بودند كه من از بعضي از علماي زيدي شنيدم كه آنها هم صحيفه دارند ولي صحيفه آنها ناقص است. اينكه مي گويند صحيفه كامله، يعني صحيفه اي كه در اختيار شيعه است غير از آن است كه در اختيار زيدي ها است.

ولي به مرور معلوم شد كه سه نوع صحيفه در دست داريم؛ يكي صحيفه كامله كه پنجاه و چهار دعا دارد، دوم صحيفه اي كه سي و هشت دعا دارد و سوم صحيفه اي كه چهل و چهار دعا دارد و در اصفهان چاپ شده است. البته آنهايي كه اين صحيفه ناقص را چاپ كرده اند به قصد خدمت بوده ولي برخي اعتراض دارند كه نبايد صحيفه هاي ناقص چاپ مي شد. زيرا چاپ شدن صحيفه ناقص ايجاد سؤال مي كند. البته جوابش هم روشن است. اگر يك نسخه اي زيادتر از ديگر نسخه ها داشته باشد كسي نمي تواند بگويد آن كه زيادتر است حجيت ندارد. زيرا تلخيص كردن رسم بوده است و گاهي هم بخشي از كتاب از بين رفته است ولي زياد كردن خيانت است. در روايات فقهي هم اين را داريم.

اگر به همين صحيفه خودمان مراجعه كنيد، مي بينيد كه راوي مي گويد صحيفه داراي هفتاد و پنج دعا بود ولي يازده عدد از دعاها از دست رفته است. حالا اگر يازده دعا هم از دست رفته باشد، مي شود شصت و چهار دعا در حالي كه صحيفه فعلي پنجاه وچهار دعا دارد يعني ده دعاي ديگر نيز از آن فوت شده است.

به اين نتيجه مي رسيم كه صحيفه اصلي هفتاد و پنج دعا بوده و اين راوي شصت و چهار دعا در اختيار داشته است. مجددا چه اتفاقي افتاده است كه از اين تعداد، پنجاه و چهار دعا را نقل كرده و كساني ديگر هم تعداد كمتري را نقل كرده اند و ترتيب اينها هم با يكديگر فرق مي كند؛ اين مطلب نياز به بررسي دارد. ولي آنكه براي ما اساس است همين صحيفه كامله است. آن كه از سابق، علما روي آن نظر داشته اند همين صحيفه اي است كه در دست ما است. اگر سؤال شود كه آن صحيفه ها چه هستند پاسخش اين است كه آنها ناقص هستند.