بازگشت

فروتني


يكي ديگر از ويژگي هاي بارز انسان آرماني در صحيفه سجاديه، دوري جستن از تكبر و فروتني نسبت به بندگان خداست. امام سجاد (ع) اين ويژگي را به گونه هاي مختلف با زبان دعا ترسيم نموده است. گاهي آن حضرت از خداوند مي خواهد كه نگذارد دارايي و ثروت، وي را به خودبيني و گردن كشي و طغيان وادارد و گاهي اين فروتني را در قالب دوست داشتن همنشيني با بيچارگان از خداوند طلب مي كند:

«بار خدايا همنشيني با فقرا و درويشان را برايم محبوب گردان و مرا به صبر و شكيبايي نيكو بر همنشيني ايشان ياري فرما». و زماني ديگر ارزشمندي فروتني را در قالب درخواست آن نسبت به همسايگان به نمايش مي گذارد «[خدايا مرا بر آن دار] تا با همسايگانم فروتنانه نرمي نشان دهم» (دعاي 3/26).

درخواست امام (ع) از خداوند كه او را گرفتار تكبر نسازد و عبادتش را به سبب خودپسندي باطل نكند و از فخر فروشي بازش دارد، تأييد ديگري است بر اين كه انسان آرماني از نظر حضرت سجاد (ع) از كبر و برتري جويي دوري مي جويد و فروتني را دوست مي دارد.

افزون بر اين، آن حضرت، فروتني و دوري جستن از كبر و خودپسندي را نه تنها به عنوان رفتاري مناسب در برابر ديدگان، بلكه به عنوان حالتي دروني مي دانند. «و مرا در ميان مردم به درجه و مقامي سرفراز مفرما جز آن كه پيش نفسم مانند آن پست نمايي و ارجمندي آشكار را برايم پديد مياور جز آن كه به همان اندازه پيش نفسم براي من خواري پنهاني پديد آوري» (دعاي 4/20).