توحيد عملي يعني انسان فقط كاري انجام دهد كه خط مشي زندگي او موحدانه باشد تو اعتقادات توحيدي خود را انكار نكند و در عمل، با لجاجت و عناد، خط مشي كفر آميز و شرك آلود را در زندگي پياده نكند. در حقيقت، توحيد عملي، اساسي ترين و سرنوشت سازترين مرتبه در مراتب و اقسام توحيد است كه در قرآن بارها با تأكيد، بيان شده است: «و قضي ربك الا تعبدوا الا اياه» (اسرا / 23)؛ «و اعبدوا الله و لا تشركوا به شيئا» (نساء / 36).

توحيد عملي علاوه بر عالم تشريع بر جهان تكوين نيز حكم فرماست: «ان كل من في السموات و الارض الا آتي الرحمن عبدا» (مريم / 93). امام سجاد (ع) اين حقيقت را بدين صورت اعتراف مي كند، «سبحانك خضع لك من جري في علمك، و خشع لعظمتك ما دون

عرشك، و انقاد للتسليم لك كل خلقك»؛ پاك و منزهي تو! هر كه در دايره علم تو قرار گرفته در برابرت خاضع، و هر چه در زير عرش تو است در برابر عظمتت خاضع است. و همه ي آفريدگانت در پيشگاهت سر تسليم فرود آورده اند. (دعاي 26/47).

توحيد عملي نيز مانند توحيد نظري داراي جلوه ها و ابعاد گوناگوني است كه در ادعيه معصومين به ويژه صحيفه سجاديه آمده و مورد اقرار يا درخواست قرار گرفته است.