اكثر آيات قرآن و روايات معصومين يا مستقيم مربوط به توحيدند يا غير مستقيم به آن بازمي گردند. توجه و تبيين ابعاد مختلف توحيد نظري و عملي در متون وحياني نه تنها اسلام بلكه متون وحياني اصيل به جاي مانده از ساير اديان الهي نيز بر هيچ كس پوشيده نيست.

از مجموع تعاليم قرآن و احاديث خطوط كلي و مهمي درباره توحيد به دست مي آيد كه برخي از آن ها عبارتند از:

1- رستگاري، نجات و فلاح انسان ها فقط در پرتو توحيد حاصل مي شود. پيامبر اكرم (ص) فرمود: «قولوا لا اله الا الله تفلحوا» (17، ج: 18، ص: 202) و «فبالتوحيد حرم اجساد امتي علي النار» (همان، ج: 3، ص: 206) در حديث قدسي آمده است «اني انا الله لا اله الا انا من اقر بالتوحيد دخل حصني و من دخل حصني امن عذابي» (همان، ج: 22).

2- توحيد مايه ي حيات معنوي فرد و جامعه است چنان كه علي (ع) فرمود: «التوحيد حياه ي النفس» (1، ص: 145). لذا قرآن كار را به جهت دور ماندن از توحيد مرده تلقي كرده و آنان را در مقابل «زندگان» معرفي مي كند (7، ص: 24). «لينذر من كان حيا و يحق القول علي الكافرين» (يس / 70).

3- اين مايه حيات حق مسلم و فطري همه انسان هاست و همگان حق استفاده از آن را دارند و درست مانند حيات مادي نه مي توان ديگران را از آن بازداشت و نه خود را از آن محروم نمود.

4- توحيد اصل اساسي تمام اديان الهي است. «قل يا أهل الكتاب تعالوا الي كلمه ي سواء بيننا و بينكم الا نعبد الا الله و لا نشرك به شيئا لا يتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله» (آل عمران / 64).