توحيد، اساسي ترين ركن اديان الاهي است. زيرا يگانه حق مطلق و صاحب حق خداوند است از همين رو فقط توحيد و اظهار آن منشأ تجويز جنگ و سلب حيات برخي انسان هاست. و قاتلوهم حتي لا تكون فتنه ي و يكون الدين لله؛ (بقره / 193) و با آن ها كارزار كنيد، تا زماني كه اثري از شرك نباشد و دين، از آن خدا باشد. در سخنان امام سجاد (ع) در اين زمينه آمده است، «اللهم اغز بكل ناحيه ي من المسلمين علي من بازائهم من المشركين و امددهم بملائكه ي من عندك مردفين؛ حتي يكشفوهم الي منقطع التراب قتلا

في ارضك و أسرا، أو يقروا بأنك أنت الله الذي لا اله الا انت وحدك لا شريك لك» (دعاي 27 / بند 8)؛ بارالها، در هر ناحيه اي مسلمانان را در مقابل مشركان به كارزار وادار، و از جانب خود فرشتگان را پي در پي به مدد آنان فرست، تا جايي كه دشمنان را تا دورترين نقطه ي خاك زمين تو بكشند يا اسير سازند، يا (دشمنان) اقرار كنند كه همانا تويي يكتا خدايي كه جز تو خدايي نيست، تنهايي و شريكي نداري.

از سوي ديگر، بر اساس آموزه هاي اسلام، دعا برترين عبادت و خالص ترين اظهار توحيد است از آن جا كه كامل ترين بندگان، معصومين مي باشند، دعاهاي آنان بهترين منبع و روش دعاست.

در ميان ائمه عليهم السلام، بيشترين دعاها از امام چهارم شيعيان، حضرت سجاد (ع)، نقل شده است. آن حضرت، به دليل ويژگي هاي عصر حياتشان، بسياري از اصول اساسي و آموزه هاي ديني به ويژه توحيد و اظهار آن را در قالب دعا ارايه كرده اند.

در اين مقاله، نخست به طرح مسايل كلي توحيد و دعا مي پردازيم و پس از آن ارتباط متقابل اين دو مقوله را مورد بررسي قرار خواهيم داد.