بازگشت

زبان دعا ترجمان رتبه ي وجودي داعي


رتبه وجودي انسان امري تشكيكي است و مراتب قرب انسان ها و ميزان فقر وجودي در نوع انسان سيال و متفاوت است. پيامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار (ع) در مرتبه وجودي اي قرار دارند كه از جميع فرشتگان بالاتر است و شدت وجود آنان در رتبه ي بعد از اطلاق وجود پروردگار قرار دارد و ساير ملائك و انسان ها در مراتب بعد از آنان هستند.

زبان دعا در رتبه ي وجودي انسان شكل مي گيرد، لذا زبان دعا قبل از هر امري شدت و رتبه ي وجود و ميزان فقر داعي را نشان مي دهد. لازمه اين سخن اين نيست كه الزاما داعي با زبان دعا و دعاهاي خود، رتبه وجودي خود را مشاهده و درك مي كند. البته اگر بخواهد مي تواند با تحليل دعا و درك زبان دعا در وجود خود، ميزان فقرش را به خدا دريابد. راز عظمت، شگفتي، عمق و حلاوت دعاهاي مأثوره ي ائمه اطهار (ع) و صحيفه سجاديه در همين نكته نهفته است.

دعا در ادعيه معصومين (ع) به معني حقيقي بوده و زبان دعا در آن دعاها قبل از بيان هر نيازي تجلي رتبه وجودي و فقر آنان است. آنان در ادعيه به تمام وجود و شديدترين مرتبه فقر ممكن انساني ظهور و تجلي يافته اند، از همين رو در ادعيه معصومين (ع) سخن از «كلم الناس علي قدر عقولهم» مطرح نيست. آنا اين اصل را در زبان عرفي آن هم با عموم مردم رعايت كردند و نه با خواص، اما در زبان دعا رعايت اين اصل مشاهده نمي شود. البته اين سخن به معني عدم امكان استفاده عوام از دعاهاي معصومين (ع) نيست.

امام سجاد (ع) مي فرمايد: «... و اقبلت بكلي عليك...» با تمام وجود به تو روي آوردم (دعاي 28، ص: 137).