يكي از اصول مسلماني اصل تولي و تبري است. دوستي با دوستان خدا و دشمني با دشمنان خدا سرلوحه زندگي انسان مسلمان قرار مي گيرد. در منابع روايي ما آمده است كه حب و بغض مطمئن ترين دست آويز ايمان به شمار مي آيد. پيامبر اكرم (ص) فرمود: «اوثق عري الايمان، الحب في الله و البغض في الله» [1] .

مسلمان نمي تواند هم دوستدار خدا باشد و هم دوستدار شيطان، هم موحد باشد و هم مشرك. او موضعش و خط فكري و عملي اش كاملا شفاف است. قرآن كريم مي فرمايد:

«فمن يكفر بالطاغوت و يؤمن بالله فقد استمسك بالعروة الوثقي» [2] .

كسي كه به طاغوت كفر بورزد و به خداوند ايمان بياورد قطعا به دستگيره محكمي چنگ زده است.

در تعاليم اسلامي به مسلمانان آموخته مي شود تا نسبت به ظلم و ظالم، شرك و شيطان با دست و قلب و زبان اعلام بيزاري كنند و از همه زشتي ها تبري بجويند. قرآن به ما مي آموزد با صراحت تبري خود را اعلام كنيد و در اين مورد الگو و سرمشق خوب شما حضرت ابراهيم (ع) است.

«قد كانت لكم اسوة حسنة في ابراهيم والذين معه اذ قالوا لقومهم انا برءاوأ منكم و مما تعبدون من دون الله، كفرنا بكم و بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء...» [3] .

به طورقطع ابراهيم و كساني كه با او همراهند براي شما الگوي نيكو هستند، زيرا آنان به قوم خود گفتند: ما از شما و از آنچه را كه به غير از خدا مي پرستيد بيزاريم. شما را باور نداريم و بين ما و شما دشمني و كينه وجود خواهد داشت.

قرآن كريم برائت از مشركان را بدين شكل اعلام مي دارد:

«براءة من الله و رسوله الي الذين عاهدتم من المشركين» [4] .

خداوند و پيامبرش اعلام بيزاري مي كنند نسبت به كساني از مشركان كه با آنها پيمان بسته ايد.

در زيارت عاشورا زائر به همان اندازه كه اظهار عشق و محبت مي كند بايد اظهار برائت و بيزاري نيز داشته باشد.

«اتقرب الي الله ثم اليكم بموالاتكم و مولاة وليكم و بالبرائة من اعدائكم والناصبين لكم الحرب».

در فرازي از خداوند طلب مي كند كه محبت و عشق دوستان خاندان عصمت و طهارت و بيزاري از دشمنان آنها را روزي او گرداند:

«فاسئل الله الذي اكرمني بمعرفتكم و معرفة اوليائكم و رزقني البرائة من أعدائكم...»

در صحيفه سجاديه امام زين العابدين (ع) نيز به اصل تبري توجه ويژه فرموده و در موارد متعدد از خداوند در خواست مي كند تنفر و بيزاري از هر پليدي و زشتي را در عمق جانش تقويت نمايد و عرضه مي دارد:

«اشعر قلبي الازدجار عن قبائح السيئات و فواضح الحوبات» [5] .