3- رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين عليه السلام، از سيد علي خان حسيني حسني مدني شيرازي (1120 - 1052 ق) ، به تحقيق فاضل محترم، جناب آقاي محسن حسني اميني، در 7 ج.

اين كتاب، مبسوطترين شرح صحيفه ي سجاديه به زبان عربي است، و مؤلف آن، سيد علي خان مدني، از بزرگترين دانشمندان شيعه در سده ي يازدهم و دوازدهم هجري است. شيخ حر عاملي (در گذشته ي 1104 ق) او را «عالم فاضل ماهر اديب شاعر» دانسته و كتاب «سلافة العصر في محاسن اعيان العصر» او را نيكو دانسته و گفته كه در تأليف خود، امل الآمل، از آن بسيار نقل كرده است. [1] و صنعاني (در گذشته ي 1121 ق) گفته كه «ذكر فضله هو المثل السائر». [2] بسياري از شرح حال نگاران، جامعيت علمي سيد علي خان را ستوده اند. [3] تاريخ درگذشت وي را 1117، [4] . 144، [5] . 367 [6] گفته اند ولي مشهور 1120 است. [7] محمد بن علي شوكاني (درگذشته ي 1250 ق) نيز گفته كه بر تاريخ وفات سيد علي خان دست نيافته است. [8] .

سيد علي خان مدني داراي تأليفات بسيار سودمندي است كه در منابع پيش گفته بدانها اشارت رفته است؛ كتاب «انوار الربيع في انواع البديع» وي به گفته ي استاد شفيعي كدكني: يكي از وسيع ترين كتابهاي بديع در ادبيات اسلامي است. [9] كتاب «رياض السالكين» سيد علي خان تحسين دانشمندان را برانگيخته است تا بدانجا كه آن را «بي نظير» [10] و تأليف آن را حاكي از وسعت اطلاعات علي سيد علي خان دانسته اند. [11] .

به گفته ي آقا بزرگ تهراني نام كتاب ابتدا «رياض الصالحين» بوده و در اجازه اي كه سيد علي خان در سال 1109 ق به ميرزا ابراهيم بن مراد حسني حسيني داده نام كامل كتاب را «رياض الصالحين في شرح صحيفة سيد العابدين» ذكر كرده است، سپس نام آن را به رياض السالكين تغيير داده است. [12] نكته ي ديگر در تسميه ي كتاب آنكه مؤلف، نام كتاب را «رياض السالكين في شرح صحيفة سيد العابدين» آورده، [13] ولي كتاب با عنوان «رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين» در 7 جلد به چاپ رسيده است.

به گفته ي مؤلف، شرح صحيفه در سال 1094 ق آغاز و در سال 1106 ق به پايان رسيده است و جمعا تأليف آن 12 سال به طول انجاميده است. [14] به گفته ي ميرزا عبدالله افندي، سيد علي خان گفته هاي شارحان را آورده ولي از گفته هاي شيخ بهايي جانبداري بيشتري كرده است. [15] سيد علي خان مي گويد: شيخ بهايي شرح صحيفه ي خود را «حديقه ي هلاليه» پرداخته، پس نام «حدائق» مجازي است. [16] سيد علي خان شرح خود را با ذكر 5 حديث در فضايل اميرالمؤمنين عليه السلام آغاز كرده و اين احاديث را بااسناد خود از پدرش و... از ائمه ي اطهار عليهم السلام از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم نقل كرده است. وي نام اين احاديث را «الاحاديث بالآباء» گذارده است. [17] سپس قصيده اي را كه خود سروده در مدح حضرت علي عليه السلام آورده است. [18] جالب آنكه سيد عليخان پس از آوردن اين قصيده، 25 كلمه ي قصار خود را با عنوان «من فصول القصار لراقمه علي صدر الحسيني» آورده است. [19] .