بازگشت

صحيفه و معنويت اسلامي


[...] مايلم بگويم كه كتابي مانند صحيفه بعد دروني و داخلي اسلام را آشكار مي كند كه حتي ممكن است فهم و درك آن در ساير متون اوليه دشوارتر نيز بوده باشد. هنگامي كه دانشمندان و ساير افراد ناآشنا به اسلام به آن مي نگرند به طور طبيعي آنچه را كه در نگاه اول ديده باشند درك مي كنند كه از آن جمله مي توان به وقايع، گزارش ها و اسناد مكتوب، روابط اجتماعي، و غيره اشاره كرد ه. آگاهي يافتن از درون قلب مردم و يا اصرار بر فهميدن رابطه ي شخصي افراد با پروردگار كار آساني نيست، اگر چه بيشتر مردم نيز علاقه اي به اين امر ندارند. اگر راهي به درون قلوب مردم وجود داشته باشد، يافتن آن مستلزم مطالعه و بررسي دروني ترين نگراني ها و دغدغه هاي افراد است كه در فعاليت هاي بيروني و نوشته هاي ايشان منعكس مي شوند. اما ابعادي از اسلام كه بيشتر توجه نظاره كنندگان بيروني را به خود جلب كرده اند ابعاد بيروني و مشخص آن هستند كه نسبتا خالي از عشق و حرارتي هستند كه در غرب ازمعنويت و روحانيت سراغ دارند.

تمدن اسلامي به طور كلي بسيار شبيه به يك شهر مسلمان نشين قديمي است: ديوارهاي بيروني حكايت از گرفتگي و كسالت و غم بار بودن آن مي كنند و ورود به اين دنياي پشت ديوار نيز آسان نيست، اما اگر شخصي بتواند با اهالي اين شهر صميمي شود، به او حياط و باغ هاي دل انگيز و زيبايي نشان داده خواهد شد كه مملو از گل هاي خوشبو، درختان ميوه، و فواره هاي جوشان هستند. آنهايي كه در رابطه با تاريخ اسلام، وقايع سياسي، و بنيادهاي آن مطلب مي نويسند تنها با ديوارها سر و كار دارند، زيرا راهي به درون باغ هاي پشت ديوار ندارند. برخي از اين باغ ها از طريق مطالعه ي صوفي گري،هنر و معماري، شعر، و موسيقي به روي افراد باز مي شوند، اما از آنجا كه تمام اين موارد در اشكال تاريخي ويژه و تحت تأثير محيط پيرامون خود به ظهور رسيده اند، ريشه هاي عميق اسلامي آنها به راحتي از چشم افراد دور مي ماند.قديمي ترين، اصيل ترين و دشوارترين باغ هاي اين شهر براي ورود، قلب هاي بزرگترين نمايندگان اين تمدن است. اينجاست كه دعاهاي رسيده از ستون هاي اسلام اوليه تصوير كاملا جديدي را از روح زنده و پوياي اسلام نشان مي دهند، چرا كه اين دعاها دسترسي مستقيم به انواع رفتارها و ويژگي هاي بشري كه پيش نياز شكوفايي كامل آرمان اسلامي هستند را فراهم مي كنند.