بازگشت

قرآن، بزرگ جلوه ي نوري خداوند


«... كتابك الذي انزلته نورا، و جعلته مهيمنا علي كل كتاب أنزلته و فضلته علي كل حديث قصصته...» (صحيفه سجاديه، دعاي 42)

«... كتاب (و سخن بر نوشته ي) تو، كه آن را - به حقيقت - «نوري» نازل فرمودي. و آن را بر هر كتاب (آسماني ديگر) كه فرو فرستادي، مهيمن (گواه و پناهگاه) قرار دادي. و بر هر سخن (تازه) كه - خود- گفتي، برتري بخشيدي.

قرآن «كلام خدا» است و و حقيقت آن، نشأت گرفته از ذات مقدس خداوند و به علم ذاتي اوست. [1] در قالب الفاظي كه خود اختيار فرموده تنزل يافته و - بنا به تعبير اميرالمؤمنين عليه السلام - قرآن تجلي خدا است و لذا آثار علم و قدرت حق در آن نمايان است: «فتجلي لهم سبحانه في كتابه من غير أن يكونوا رأوه بما أراهم من قدرته...» (الرضي: نهج البلاغه، خطبه 145) «پس خداوند سبحان، براي آنان در كتاب خودش متجلي فرموده است، بدون اينكه آنها (با چشم سر) او را بتوانند ديد؛ به آنچه از قدرت خود به آنها (در اين كتاب عظيم) نمايانده است.» در حديث شريف نبوي نيز آمده است: «... و هو الدليل يدل علي خير سبيل. و هو كتاب فيه تفصيل و بيان و تحصيل. و هو الفصل و ليس بالهزل. و له ظهر و بطن، فظاهره حكم و باطنه علم، ظاهره انيق و باطنه عميق.. لا تحصي عجائبه و لا تبلي غرائبه. فيه مصابيح الهدي و منار الحكمة و دليل علي المعرفة لمن عرف الصفة...» (فيض كاشاني، مولي محسن، بي تا، ج 1، 16) «قرآن راهنمايي است كه به بهترين راه رهبري كند و كتابي است كه تفصيل (علم و معرفت) و بيان (حقايق) و مايه ي تحصيل (علم و رشد و كمال) در آن است. و آن (قرآن) سخن فصل (يعني جدا كننده ي حقايق و يا حق از باطل) است و نه سخني از روي شوخي! ظاهر و باطن دارد، ظاهرش حكم و درونش علم و دانش، برونش زيبا و با طراوت و درونش ژرف، عجائب آن بي شمار و شگفتي هايش نافرسودني است. چراغهاي هدايت و مشعل هاي فروزان حكمت در آن باشد. و براي آن كس كه صفت شناس (و با حقايق قرآني) آشنا باشد، راهنماي معرفت (درست) خواهد بود»

گفتني است كه: شأن و جايگاه كلام هر شخص، مطابق و مناسب شخصيت و مقام او است، ديديم كه قرآن كلام حق و جلوه ي علمي او مي باشد. و لذا از همه كلامها و سخنها برتر است. اين حقيقت عليا، در كلامي زيبا و فرازين، از رسول گرامي صلي الله عليه و اله و سلم نقل و بيان گرديده است: «فضل القرآن علي سائر الكلام كفضل الله علي خلقه.» (المجلسي 1362: ج 92) «برتري قرآن بر ديگر سخن ها، همانند برتري خدا است بر آفريدگانش.»


پاورقي

[1] ر. ك. اصفهاني (ميرزا مهدي) ، ص 25 - 29.