بازگشت

ابن شهر آشوب (م 588 ق)


محمد بن علي بن شهر آشوب سروي [ساروي]، از بزرگترين علماي اماميه است و علماي عامه نيز وي را تعظيم و تبجيل كرده اند. مشايخ وي بسيارند كه از جمله ي آنها احمد بن ابي طالب طبرسي (صاحب «احتجاج») عبدالجليل رازي (صاحب «النقض»)، امين الدين طبرسي (صاحب «مجمع البيان»)، قطب راوندي (صاحب «الخرائج و الجرائح»)، عبدالواحد آمدي (صاحب «غرر الحكم») و فتال نيشابوري (صاحب «روضة الواعظين») را مي توان نام برد. ابن شهر آشوب، تأليفات نيكويي دارد كه معروفترين آنها كتاب «المناقب» است كه آن را در فضائل آل ابي طالب نوشته است. [1] او صحيفه ي سجاديه را از ابوالصمصام ذوالفقار معبد، از شيخ طوسي و شيخ نجاشي و از جدش شهر آشوب، از شيخ طوسي و از جعفر بن محمد دوريستي، از شيخ مفيد روايت مي كند. [2] .

ابن شهر آشوب، در ابتداي كتاب «معالم العلماء»، پس از آنكه قوال غزالي را درباره ي اولين كتابي كه در اسلام تأليف شده، نقل مي كند، مي نويسد:

اما صحيح آن است كه اولين كسي كه در اسلام كتاب نوشته، اميرالمؤمنين (ع) است كه كتاب خداي تعالي را فراهم آورده است. بعد از آن، سلمان فارسي (ره) سپس، ابوذر غفاري (ره) و بعد از آن، اصبغ بن نباته و بعد از آن عبيدالله بن ابي رافع و سپس امام زين العابدين (ع) كتاب «الصحيفة الكاملة» را تأليف كرده است.

او در ذيل ترجمه ي متوكل بن عمير مي نويسد:

روي عن يحيي بن زيد بن علي (ع) دعاء الصحيفة و تلقب بزبور آل محمد (ص). [3]



[ صفحه 49]



اين دانشمند فرزانه، در كتاب «المناقب» از فصاحت صحيفه ي كامله سخن به ميان آورده، مي نويسد:

وقتي در بصره نزديكي از بلغا از فصاحت صحيفه ي كامله سخن به ميان آمد، او گفت: از من فر اگيريد تا نظير آن را بر شما املا كنم. آنگاه قلم برداشت و سر به زير افكند و در همان حال سرافكندگي بمرد. [4] .


پاورقي

[1] فوائد رضويه، ص 568

[2] بحارالأنوار، ج 110، ص 65.

[3] معالم العلماء، ص 125.

[4] مناقب آل أبي طالب، ابن شهر آشوب، ج 4، ص 137