بازگشت

تبيان اللغة، محمد علي چهاردهي گيلاني


تبيان اللغة،(عربي به فارسي)، ميرزا محمد علي بن محمد نصير مدرس گيلاني چهاردهي (م 1334 ق)

فرهنگ نامه لغات صحيفه سجاديه مي باشد كه مؤلف در مقدمه تأليف آن را چنين بيان كرده است: «فبعد، چنين عرض نمايد قاصر از درك معاني محمد علي بن نصير الجيلاني در ازمنه ي سابق تعدي از حد خود نموده شرح فارسي بر زبور اهل بيت يعني صحيفة السجادية نوشته كه تذكره، از جهت خود شود و بعضي از لغات او به قدر وسع ضبط شده، در اين اوان نظر نمود به كتاب بلد الامين مؤلف شيخ ابراهيم كفعمي. ملاحظه نمود ديد تمام لغات مشكله ي صحيفه از كتاب معتبره ي لغويه و غير او استخراج نمود در حاشيه ي كتاب نوشت.از اين كه متفرق بود باعث و داعي شد تمام لغات مزبوره به طريق حروف تهجي با انضمام لغات كثيره از قرآن كه به او ضم شد ذكر نمايد، تا كساني كه نزد ايشان بلد الامين نيست، يا اين كه معني لفظ بخواهند از روي لغت بدون اين كه بخواهند بدانند تناول و اخذ او سهل و آسان باشد در هر دعا و از دعاء صحيفه كه آن واقع شده باشد معني او بدانند اگر مكررات در حاشيه باشد اسقاط شود و اين كتاب مسمي شد به تبيان اللغة»

آغاز: «حمد و ثنا مر معبودي را سزاست كه انسان را علاوه بر اعطاي عقل و درك قوه و قدرت بر تنطق نمودن به ما في الضمير».

انجام: «در رفتن و مظلوم شدن... اي المظلوم».

نسخه ها:

1/3 - آستان قدس رضوي، شماره 6110، نسخ تحريري، مؤلف، با برخي اضافات در حواشي، 36 برگ، مختلف السطر [فهرست آستان قدس رضوي، ج 13، صص 18 - 17]