در ملاکهاي بشري و انسانهاي معمولي، کسي که داراي حالات فوق العاده در نماز، وضو، دعا، مناجات و حج و... باشد و در سجده هايش صدها و هزارها مرتبه، ذکر خدا را تکرار کند، انساني است منزوي که تمام وقت و عمر خود را صرف عبادت فردي کرده و به هيچ نيازهاي زندگي مادي و حيات اجتماعي توجه ندارد! در حالي که زندگي امام سجاد عليه السلام خلاف اين برداشت را به اثبات مي رساند. وي با وجود آن همه دعا ها و مناجات هاي طولاني و کم نظير، از جامعه خود و نيازها و واقعيت هاي زمانش غافل نيست؛ بلکه در ميدان وظايف اجتماعي و اخلاقي نيز پيشوايي الگو و نمونه است.



محمد اسحاق مي گويد: بسياري از خانواده هاي محروم و نيازمند مدينه، شبانگاه از لطف و بخشش مردي ناشناس بهره مند مي شدند و هرگز او را نشناختند، مگر زماني که علي بن الحسين عليه السلام درگذشت و آن مرد ناشناس ‍ ديگر به سراغ آنان نيامد. آنگاه بود که دانستند آن امدادگر ناشناس، زين العابدين عليه السلام بوده است.(1)



امام زين العابدين عليه السلام در تاريکي شب، نان مستمندان را بر دوش مي کشيد و به طور ناشناس آن را انفاق مي کرد و مي فرمود:



« ان صدقة السر تطفي غضب الرب ؛ صدقه پنهاني، خشم الهي را فرو مي نشاند» (2)



چه بسا نيازمنداني که به حضور امام سجاد مي رسيدند و قبل از اظهار نياز، خواسته خود را از امام دريافت مي کردند و امام مي فرمود: «صدقه قبل از اين که به دست نيازمند برسد، نخست به دست خداوند مي رسد. (3)



چنين بود که پس از شهادت آن گرامي وقتي بدنش را غسل مي دادند، آثاري بر پشت و شانه هاي وي مشاهده گرديد و چون علتش را پرسيدند، دانستند که آنها آثاري است از نانها و کوله بارهايي که امام عليه السلام براي تهيدستان بر دوش مي کشيده است.