بازگشت

فروغ صحيفه سجاديه در قلب بانوي آلماني


* نگاهي به زندگي و مدارج علمي





آن ماري شيمل در 18 فروردين سال 1301 شمسي در شهر ارفورت آلمان ديده به جهان گشود . در مدرسه، آموختن زبان فرانسه و لاتين را آغاز كرد و در پانزده سالگي تصميم گرفت زبان عربي را فرابگيرد در ضمن آموختن زبان قرآن، با فرهنگ اسلامي و برخي متون مسلمانان آشنا گرديد. در شانزده سالگي موفق به اخذ ديپلم شد. در دوران دانشجويي همزمان با فراگيري دروس دانشگاهي در كلاس هاي «تاريخ هنر اسلامي » كه ارنست كوهن تدريس مي نمود، شركت مي كرد همچنين تحصيل زبان عربي را پيش والتر بيوركمن پي گرفت. دوران تحصيل اين دانشجوي باهوش به سرعت سپري گشت.





استاد وي وقتي مشاهده كرد شيمل مشتاق آشنايي با فرهنگ اسلامي است، به وي توصيه نمود به جاي پيگيري علوم طبيعي، مطالعات خويش را بر متون اسلامي متمركز سازد. سپس تاكيد كرد بهترين كار براي رسيدن به چنين مقصدي، شروع به تدوين پايان نامه دكتراست. شيمل در نوزده سالگي در رشته مطالعات اسلامي موفق به اخذ درجه دكترا، از دانشگاه برلين آلمان گرديد و پنج سال بعد استاديار دانشگاه ماربورگ گشت و تلاش هاي دانشگاهي خود را با تدريس در مباحث اسلامي آغاز كرد.





اين بانوي آلماني موفق گرديد مدت 60 سال در دانشگاه هاي چندين كشور به تدريس اسلام شناسي و فرهنگ مسلمانان بپردازد. تعداد آثارش به حدود صد و ده جلد بالغ مي گردد اما مقاله ها، ترجمه ها و مقدمه هايي كه وي بر كتاب هاي ديگران نوشته به قدري زياد است كه تاكنون كسي نتوانسته فهرست كاملي از آنها تهيه كند. شيمل از معدود مشاهير جهان است كه به پاس فعاليت هاي علمي، 20 مدال و نشان افتخار از مراكز علمي و پژوهشي كشورهاي جهان دريافت نموده است. وي در اسفندماه سال 1381 دارفاني را وداع گفت و در آلمان به خاك سپرده شد.


مدتي بعد با من تماس گرفت و خاطر نشان ساخت: بسيار صميمانه از اين هديه جالب متشكرم، زيرا هر روز به جاي دعاهاي انجيل آن را مي خوانم!





* «دعا» مناجاتي صميمي با خداوند





خانم آن ماري شيمل در يكي از آثار خود، پس از مطرح كردن بحث هايي درباره اهميت نماز در اسلام و تاثير آن بر رشد افراد، مي نويسد: در پايان نماز، پس از سلام و صلوات بر پيامبران، فرشتگان و انسان هاي مؤمن، آدمي مي تواند دعاهاي مورد نظر خويش را بر زبان آورد . درخواست هايي شخصي يا مناجات كه صحبتي صميمي و از روي انس و الفت با خداست . البته اين دعاها را همواره مي توان بر زبان آورد اما پس از نماز اثر بيشتري دارد چرا كه انسان هنوز در وضعيت پاكي بدني و روحي است .





اين بانوي محقق اضافه مي كند:





يكي از دعاهايي كه هميشه اجابت مي شود، دعايي است كه انسان در حق ديگران مي كند و نه تنها اعضاي خانواده و دوستان را شامل مي گردد، بلكه تمامي مخلوقات را در بر مي گيرد .





سپس مناجات هاي امام سجاد عليه السلام را به عنوان دعاهايي با عبارات بسيار عالي اما روان و با نثري مسجع مطرح مي كند و خاطر نشان مي نمايد ترجمه اي بسيار جالب به زبان انگليسي از اين دعاها در دسترس مي باشد. (1)





وي در مصاحبه اي مي گويد:





«من همواره دعاها را از اصل عربي مي خوانم و به هيچ ترجمه اي مراجعه نمي كنم. البته بخش هايي از صحيفه سجاديه را به زبان آلماني ترجمه كرده ام. وقتي مشغول برگردانيدن اين دعاها به زبان مذكور بودم، مادرم به دليل كسالت در بيمارستاني بستري بود و من مدام به او سر مي زدم و كاملا در جريان احوالش بودم. پس از اينكه او به خواب مي رفت، در گوشه اي از اتاق مشغول پاكنويس نمودن ترجمه ها مي شدم. اضافه كنم كه اتاق مادرم دو تختي بود و در تخت ديگر خانمي كه عقايد كاتوليكي محكم و راسخ و در عين حال متعصبانه داشت، بستري بود . او از روي ايماني كه به مذهب خويش داشت، وقتي متوجه شد من مشغول ترجمه دعاهايي از يك متن شيعي هستم، آزرده خاطر گرديد و با ناگواري و نگراني گفت: مگر در مسيحيت و در كتب مقدس خودمان از نظر ادعيه كمبودي داريم كه تو اكنون به دعاهاي مسلمانان روي آورده اي؟! جوابي به وي ندادم اما وقتي كتابم چاپ شد، نسخه اي از آن را برايش فرستادم. مدتي بعد با من از طريق تلفن تماس گرفت و خاطر نشان ساخت: بسيار صميمانه از اين هديه جالب متشكرم، زيرا هر روز به جاي دعاهاي انجيل آن را مي خوانم!





آري واقعا ترجمه «ادعيه معصومين عليهم السلام » مخصوصا صحيفه سجاديه مي تواند تا اين حد در ميان غربي ها تحول آفرين و كارساز باشد .

پاورقي

1 . تبيين آيات خداوند، ص 342 و 343 .