بازگشت

چرا امام سجاد را زين العابدين ناميدند؟


عمران بن سليم مي‌گويد: هر گاه زُهري از علي بن الحسين مطلبي نقل مي‌كرد، مي‌گفت: براي من زين‌العابدين روايت كرد. يك بار ‏سفيان بن عُيينه به او گفت: از چه جهت او را زين العابدين مي‌گويي؟

پاسخ داد از سعيد بن مسيب شنيدم كه رسول خدا فرمود:‏

به روز قيامت، فرياد كننده‌اي آواز برآرد: زينت عبادت كنندگان كجاست؟

‏« يناد مُنادي: أينَ زَينُ الْعابِدينَ؟»؛ چنان مي‌بينم كه فرزندم علي بن الحسين با تمام وقار و سكون در ميان مردم محشر براي رسيدن ‏به جايگاهش قدم برمي‌دارد.‏

همين روايت را كتاب پرقيمت «علل الشرايع» صدوق از طريق علي بن ابراهيم قمّي، از ابن عباس، از رسول خدا حكايت مي‌كند.(1)‏

و نيز‏ مرحوم حضيني و ديگر بزرگان آورده‌اند:

شخصي به نام عسكر - غلام امام محمّد جواد عليه السّلام - به نقل از پدرش حكايت كند:

روزي به محضر شريف حضرت علي بن موسي الرّضا عليه السّلام شرف حضور يافتم و عرضه داشتم: ياابن ‏رسول اللّه! چطور در بين اهل بيت رسول اللّه صلّي اللّه عليه و آله فقط امام چهارم، حضرت علي بن ‏الحسين عليهماالسّلام به عنوان “سيّد العابدين “ معروف و مشهور گشته است؟
امام رضا عليه السّلام در جواب فرمود:

خداوند متعال در قرآن تصريح نموده است كه بعضي از پيغمبران را بر ‏بعضي از ايشان فضيلت و برتري داده است؛ و ما اهل بيت رسالت نيز همانند انبياء عظام صلوات اللّه عليهم ‏مي‌باشيم.

و سپس افزود: و امّا در رابطه با جدّم، علي بن الحسين عليهماالسّلام، كه سؤال كردي:

همانا پدرم از پدران بزرگوارش عليهم السّلام بيان فرموده است: روزي امام علي بن الحسين عليهماالسّلام ‏مشغول نماز بود، كه ناگاه شيطان به صورت يك افعي بسيار هولناكي، با چشم‌هاي سرخ از درون زمين ‏آشكار شد و خود را به محراب عبادت آن حضرت نزديك كرد.(2)

وليكن امام سجّاد عليه السّلام كمترين حسّاسيّتي در برابر آن موجود وحشتناك نشان نداد و ارتباط خود را ‏با پروردگار متعال خود قطع نكرد.

افعي دهان خود را نزديك انگشتان پاي آن حضرت آورد و آتشي از دهانش خارج ساخت كه بسيار وحشتناك ‏بود، ولي حضرت با آرامش خاطر و خيالي آسوده به نماز خود ادامه مي‌داد و توجّهي به آن نداشت.

در همين حال كه شيطان با آن حالت ترسناك مشغول اذيّت و آزار بود، ناگهان تيري سوزاننده از سمت ‏آسمان آمد و به آن ملعون اصابت كرد.

هنگامي كه تير به او خورد، فريادي كشيد و به همان حالت و شكل اوّليّه خود بازگشت و كنار امام سجّاد، ‏زين العابدين عليه السّلام ايستاد و اظهار داشت:

شما سيّد و سرور عبادت كنندگان هستي؛ و چنين نامي تنها زيبنده و شايسته شما مي‌باشد.

و سپس در ادامه كلام خود افزود: من شيطان هستم؛ و تمام عبادت كنندگان را از زمان حضرت آدم تا كنون ‏فريب و بازي داده ام و كسي را از تو قوي‌تر و پارساتر نيافته ام.

و پس از آن شيطان از نزد امام سجّاد عليه السّلام خارج شد و حضرت بدون آن كه به او توجّهي داشته ‏باشد، به نماز و نيايش خود با پروردگار متعال خويش ادامه داد.(3)‏

پاورقي

1ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 167. ‏

2- در احاديث شريفه وارد شده است: ملائكه به هر شكلي غير از سگ و خوك در مي‌آيند، ولي شيطان و ‏جنّي‌ها مي‌توانند به هر شكلي حتّي سگ و خوك در آيند.

3- هداية الكبري حضيني: 214، س 11، بحارالا نوار: ج 46، ص 58، ح 11، به نقل از مناقب ابن شهر ‏آشوب.