بررسى پديده تعبد، با توجه به نقش امام (ع) و عمل هر يك ازائمه عليهم السلام در هر مرحله
نقش و عملكرد امام سجاد(ع) نشان ‏دهنده نوعى انعطاف در سيره وعمل ائمه (ع) بود. دوره ائمه پيش از ايشان دوره جنگ سياسى و مطالبه حكومت ‏بود، اما دوره دوم؛ يعنى دوره امام سجاد(ع) و بعد از او، دوره رهبرى فكرى و جدال بر محور اين موضوع بود. حيات حضرت در ابتداى اين دوره، ظهور يافت و طبيعتا پديده‏ها وتجليات جديد و رفتار هم شان آن را طلب مى‏كرد.

رنگ و كيفيت ‏اين پديده‏ها به فهم شيعه آن زمان، مقدارآگاهى و سطح فرهنگ‏ آن‏ها و نوع ارتباطشان با هم بستگى داشت، چرا كه شيعه، مجموعه‏اى بود از تمايلات عاطفى و جمعيتى كه داراى اصول و مبانى ‏است. وظيفه ماست كه به بررسى اهداف واقعى و برنامه‏هاى تبليغى امام‏ بپردازيم: اهدافى چون؛ پاسدارى از احكام اسلام و تبعيت امت از آن احكام، روشنگرى مسلمانان، پروردن علما و به وجود آوردن يك شخصيت‏ نمونه و كامل.

هم ‏چنين بايد به مقدار عنايت مردم و شيعيان به‏امام عليه السلام براى به عهده گرفتن رهبرى و ادامه رهبرى، توجه ‏داشته باشيم. در اين مجال به بررسى پديده تعبد در زندگى امام‏ زين العابدين عليه السلام مى‏پردازيم تا به تفسيرى درست و روشن ازآن و انگيزه‏هايى كه امام را به انتخاب اين روش، واداشت، برسيم.